İstanbul İktisat Dergisi (Dec 2018)
Dual Bankacılık Sisteminin Performans Endeksinin Oluşturulması ve İncelenmesi: Türkiye İçin Karşılaştırmalı Panel Veri Analizi
Abstract
Bankalar temel finansal işlemlerin dışında pek çok farklı çeşidi olan finansal enstrümanlarda üretmekte, vadeli işlem piyasalarından-hisse senedi piyasalarına kadar uzanan oldukça geniş yelpazade faaliyet göstermektedirler. Küreselleşme trendinin avantajlarından fazlasıyla istifade eden ve giderek sofisteki hale gelen finans sektörünün lokomotifi, mevduat bankacılığı olarak da bilinen, konvansiyonel bankacılık sistemidir. Faiz tabanlı konvansiyonel sistemin küresel ekonomi üzerindeki hegomanyasını sona erdirebilecek bir alternatiften, en azından yakın gelecekte, söz etmek mümkün değildir. Öte yandan bir kaç on yıl önce islam ülkelerinde temelleri atılan ve faizsiz kar-zarar ortaklığı (PLS) prensibi üzerine inşa edilen İslami bankacılık alternatif olarak öne çıkmakta ve giderek artan oranda konvensiyonel bankalarla karşılaştırmalı analizlere konu olmaktadır. Farklı değişken ve veri setlerinin yardımıyla yapılan çalışmalar sonucu elde edilen bulgular ışığında alınan tedbirler, yakın gelecekteki resesyon ve krizlerin olumsuz etkilerini minimize etmeye yardımcı olur. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren üç İslami ve dokuz konvansiyonel bankanın, 2008 küresel finans krizi sonrası döneminde, 2010-2015 yılları arasındaki performasnlarını panel data modeli yardımıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda konvansiyonel bankaların performaslarını banka büyüklüğü, reservler, reel efektif döviz kuru, reel faiz oranı değişkenlerinin etkilediği görülürken, İslami bankaları banka büyüklüğü, mevduat oranı, rezervler, pazar yoğunluğu, , reel efektif döviz kuru, reel faiz oranı değişkenlerinin daha fazla etkilediği sonucuna varılmıştır.
