Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Oct 2021)

مطالعه برخی صفات مرفوفیزیولوژیکی توده‌های بومی سیاهدانه تحت تنش کم‌آبی در شرایط آب‌ و هوایی زنجان

  • فرشاد برخوری مهنی,
  • عزیزاله خیری,
  • علی سلیمانی,
  • محسن ثانی خانی,
  • مسعود ارغوانی

DOI
https://doi.org/10.22034/saps.2021.43976.2610
Journal volume & issue
Vol. 31, no. 3
pp. 213 – 226

Abstract

Read online

چکیدهاهداف: این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر صفات مورفوفیزیولوژیکی ده توده بومی سیاهدانه در شرایط آب­و هوایی زنجان انجام گرفت. مواد و روش­ها: آزمایش به‌صورت کرت‌‌های‌ خرد ‌شده‌ در قالب طرح بلوک­های‌‌‌ کامل تصادفی در سه ‌تکرار در تابستان 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل، دو سطح تنش 70 درصدی و شاهد (بدون تنش) به‌عنوان عامل اصلی و ده توده بومی سیاه‌دانه شامل توده‌‌های جیرفت، شیراز، همدان، تهران، کرمان، کردستان، هرمزگان، شهرکرد، رشت و اراک به‌عنوان عامل فرعی مورد بررسی قرارگرفت. یافته­ها: سطوح فراهمی آب اثر معنی‌داری بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده داشت. تنش خشکی سبب کاهش معنی­دار تعداد کپسول و عملکرد دانه گردید. وزن هزار دانه نیز در شرایط عدم تنش و تنش کم‌آبیاری تفاوت معنی­داری نشان نداد. بالاترین درصد روغن در تیمار تنش کم‌آبیاری در توده شهر کرد به­دست آمد همچنین بیشترین عملکرد دانه، تعدادکپسول، متعلق به توده بومی کردستان بود. نتیجه­گیری کلی: به‌طور کلی بر اساس نتایج تنش کم‌آبیاری باعث کاهش عملکرد دانه و درصد روغن شد اما درصد اسانس در تنش کم‌آبی افزایش یافت با این حال، ثابت شد که این تغییرات به ژنوتیپ بستگی دارد.

Keywords