Dawne i obecne umocowania prawne procesu dokumentalnego

Abstract

Niniejsze opracowanie zajmuje się zasadniczo genezą oraz aktualnymi prawnymi podstawami procesu dokumentalnego o nieważność małżeństwa. Proces dokumentalny był stosowany już w prawie przedkodeksowym, choć określano go jako proces skrócony. Obecna nazwa tego postępowania znalazła się w Kodeksie z 1983 r. Tak jak dawniej, również w obowiązującym ustawodawstwie, proces dokumentalny jest procedurą nad­zwyczajną i ma zastosowanie tylko w ściśle określonych okolicznościach. Zgodnie z kan. 1688 MIDI, proces dokumentalny można zastosować, jeśli z dokumentu, który nie podlega żadnemu sprzeciwowi lub zarzutowi, wynika w sposób pewny istnienie przeszkody zrywającej lub brak formy prawnej, jeśli z taką samą pewnością wiadomo, że dyspensa nie została udzielona albo że pełnomocnik nie posiadał ważnego pełno­moc­nictwa. Proces dokumentalny jest prowadzony przez trybunał jednoosobowy, a więc przez biskupa diecezjalnego, wikariusza sądowego albo wyznaczonego sędziego. No­wo­ścią od wejścia w życie MIDI jest wskazanie urzędu biskupa diecezjalnego, który może wydać wyrok w tym procesie. Postępowanie sądowe sprowadza się do przyjęcia skargi powodowej, wyznaczenia obrońcy węzła oraz wezwania stron. Po przeprowadzeniu do­wodzenia na podstawie dokumentu nie przewiduje się publikacji akt. W ramach dy­sku­sji sprawy swoje uwagi przedstawia jedynie obrońca węzła, po czym sędzia wydaje wy­rok.

Keywords

• proces o nieważność małżeństwa
• dowód z dokumentu
• przeszkody zrywające
• forma kanoniczna