تبیین انگاره «اینترنت ملی» بر پایه رویکرد تحلیل موقعیت

Abstract

فضای مجازی، به‌مثابه یک نظام‌کلان اجتماعی-فنی، متشکل از کنشگران و ذی‌نفعان متضاد و متکثر، و نیز مؤلفه‌های متعدد فنی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است. این پیچیدگی و تنوع، استفاده از رویکرد‌های نظام‌مند در ساختاردهی به مسأله را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. بدین منظور، رویکرد «تحلیل موقعیت» به عنوان روشی برای ساختاردهی به مسائل پیچیده و ساخت‌نیافته معرفی شده است. خاستگاه تحلیل موقعیت به عنوان خوانش نسبتاً تازه‌ای از روش نظریه داده‌بنیاد، سنت‌های علمی و فلسفی چند دهه انتهائی قرن بیستم از جمله پسا‌مدرن‌‌گرایی، پساساختارگرائی، برساخت‌گرائی اجتماعی،‌ نظریه کنشگر شبکه برونو لاتور و نظریه نظام‌های اجتماعی-فنی است. در این مقاله، پس از ذکر دلایل کفایت استفاده از رویکرد تحلیل موقعیت در پرداختن به مسأله پژوهش، بر مبنای داده‌های متنی، اسناد، کتاب‌ها، مقالات، و اخبار و گزارش‌های رسانه‌ها، نقشه‌های موقعیت برای انگاره اینترنت ملی ترسیم شده است. در بخش پایانی نیز، حسب نتایج حاصل از کاربست رویکرد تحلیل موقعیت در پژوهش حاضر، مزایای آن برای سیاست‌‌پژوهی در حیطه فضای مجازی ارائه خواهد شد.

Keywords

• سیاستگذاری فضای مجازی
• اینترنت ملی
• شبکه ملی اطلاعات
• گفتمان
• نظریه داده‌بنیاد
• تحلیل موقعیت