Dini Araştırmalar (Jun 2017)
NINIAN SMART’A GÖRE İSLAMIN BOYUTLARI
Abstract
Ninian Smart, özellikle yirminci yüzyılın son döneminin en önemli din araştırmacıları arasında yer alır. O, mevcut din tanımlarının ve dini analiz etmede kullanılan yöntemlerin tek yönlülüğüne işaret ederek, dinin çok boyutlu, dinamik ve diyalektik olarak tanımlanmasını ve analiz edilmesini önerir. Bu doğrultuda dini yedi boyutlu bir organizma şeklinde tanımlayarak, dinin yedi boyutlu din modeli bağlamında incelenmesi ve analiz edilmesi gerektiğini söyler. Onun ikili tarzda isimlendirdiği yedi boyutlu din modeli; pratik-ritüel, tecrübi-duygusal, hikayesel-mitolojik, doktrinel-felsefi, ahlaki-yasal, sosyal-organizasyonel ve materyal-sanatsal boyutlardan oluşur. O, bu model aracılığıyla dinin ve dinlerin genel özelliklerinin bir resmini sunmayı amaçlar. Din araştırmalarında fenomenolojik anlayışı benimseyen ve “değer yargısızlık” ilkesini uygulamaya çalışan Smart, İslam’ı büyük dünya dinleri arasında kabul ederek yedi boyutlu din modeli bağlamında incelenebileceğini ifade eder. Bu doğrultuda çeşitli eserlerinde İslam’la ilgili önemli analizler ve görüşler ortaya koyar. Bu makalede Ninian Smart’ın yedi boyutlu din modeli bağlamında İslam’la ilgili görüşleri ele alınmaktadır.
Keywords
