طراحی و اعتباریابی الگوی آسیب‌شناسی فرایند سیاست‌پژوهی در آموزش عالی ایران

Abstract

هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی آسیب‌شناسی فرایند سیاست‌پژوهی در نظام آموزش عالی ایران بود. در راستای تحقق این هدف، از روش ترکیبی اکتشافی بهره گرفته شد. فرایند پژوهش حاضر، در طی دو مرحله کیفی و کمی انجام گرفته است. ابتدا، پس از مرور ادبیات، فهرستی از موانع و آسیب‌های فرایند سیاست‌پژوهی، تهیه گردید. سپس در بخش کیفی پژوهش، با انجام مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختارمند با 15 نفر از سیاست‌گذاران، سیاست‌پژوهان و خبرگان علمی و متعاقباً تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام گرفته، لیستی از عوامل آسیب‌زای فرایند کنونی سیاست‌پژوهی در آموزش عالی ایران، تدوین شد. در ادامه، لیست مذکور با موارد شناسایی شده در ادبیات موضوع، ترکیب گردید و با استفاده از تکنیک دلفی به تایید مشارکت‌کنندگان پژوهش رسید. در نهایت 93 مولفه فرعی در قالب 12 مولفه اصلی و پنج بعد، شناسایی شد. بر اساس یافته‌های بخش کیفی پژوهش، پرسش‌نامه بخش کمی، طراحی و اجرا شد. پایایی پرسش‌نامه مذکور، 889/0 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی، شامل سیاست‌پژوهان آموزش عالی اعم از وابسته و غیر وابسته به وزارت علوم، همچنین سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران آموزش عالی در حوزه ستادی وزارت علوم و خبرگان علمی بوده است که تعداد 203 نفر از آنها پرسش‌نامه پژوهش را تکمیل کردند. برای بررسی سوالات پژوهش از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی درباره ابعاد پنج‌گانه الگو، بدین شرح بوده است: بعد زمینه‌ای 26 مولفه، بعد ساختاری 11 مولفه، بعد کارکردی (سیاست-گذاران) 23 مولفه، بعد کارکردی (سیاست‌پژوهان) 23 مولفه و بعد ارتباطی 10 مولفه.

Keywords

• سیاست پژوهی آموزش عالی
• سیاست گذاری آموزش عالی
• آسیب شناسی سازمانی