Azerbaycan Türkçesinin Bir Diyalektiyle Yazılmış Luka İncili Üzerine

Abstract

İran kütüphaneleri Farsça ve Arapça eserlerin yanı sıra Türkçe kaynaklar açısından da oldukça zengindir. Bu kütüphanelerin arşivlerinde bulunan yüzlerce Türkçe yazma ve basma eser, geçmiş yüzyıllarda Türk dilinin İran coğrafyasında ne kadar etkili olduğunu göstermektedir. İran kütüphanelerinde din, dil, edebiyat, tarih vb. alanlardaki Türkçe eserler son zamanlarda birçok araştırmacının dikkatini çekmiştir. Bu çalışmada, Azerbaycan Türkçesinin bir diyalektine dayanarak tercüme edilmiş Yeni Ahit'in Luka İncili ele alınmıştır. Eserin dil özellikleri üzerinde durulmuş, çevirinin yapıldığı dönemin ağız özellikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Eser Lukanın İncili başlığı altında İran Milli Kütüphanesinde 269 numarayla kayıtlıdır. Eseri incelediğimizde, son yüzyılda İran'da Türkçenin hangi ölçüde değişime uğradığı ortaya çıkmaktadır. Lukanın İncili gösterdiği dil özellikleri itibariyle gerek Azerbaycan Türkçesi gerekse İran Türk ağızları için önemli bir kaynak sayılabilir.

Keywords

• luka i̇ncili
• azerbaycan türkçesi
• ağız özellikleri