تأثیر اسید هیومیک و گلایسین بتائین بر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط دیم

Abstract

اهداف: بررسی تأثیر اسید هیومیک و گلایسین‌بتائین بر عملکرد دانه و برخی صفات زراعی گندم دیم، از اهداف مهم این پژوهش بودند.مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی (98-1396) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم آذربایجان‌غربی اجرا شد. عامل اصلی شامل ارقام باران و آذر2، عامل فرعی اول اسید هیومیک در دو سطح پیش‌تیمار با محلول پنج درصد اسید هیومیک و عدم پیش‌تیمار و عامل فرعی دوم گلایسین‌بتایین در دو سطح محلول 100 میلی‌مولار و شاهد در مراحل اولین گره ساقه و نمو آبستنی بودند. یافته‌ها: نتایج نشانگر تفاوت معنی‌دار بین دو رقم باران و آذر2 ازنظر غلظت فسفر دانه بوده و مقدار آن در رقم باران 35/5 درصد بیشتر از رقم آذر2 بود. اسید هیومیک بطور معنی‌داری صفات وزن هزار دانه (94/2 درصد)، عملکرد دانه (76/5 درصد) و غلظت فسفر دانه (64/2 درصد) را افزایش داد. محلول‌پاشی گلایسین‌بتائین باعث افزایش صفات وزن هزار دانه (83/3 درصد)، تعداد دانه در سنبله (28/5 درصد)، تعداد سنبله در مترمربع (03/13 درصد)، عملکرد دانه (49/8 درصد) و محتوی پروتئین دانه (54/4 درصد) شد. در رقم باران، برهم‌کنش اسید هیومیک و گلایسین‌بتائین تأثیری بر شاخص‌ برداشت نداشتند ولی، در رقم آذر2 گلایسین‌بتائین بدون اسید هیومیک شاخص برداشت را 91/6 درصد افزایش داد. نتیجه‌گیری: بطورکلی، چنین نتیجه‌گیری می‌شود که کاربرد پیش‌تیمار اسید هیومیک و محلول‌پاشی گلایسین‌بتائین، باعث افزایش عملکرد و پروتئین دانه گندم دیم شده و به‌عنوان یک روش مؤثر برای بهبود تولید گندم دیم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords

• آذر 2
• باران
• پیش تیمار
• عملکرد دانه
• محلول‌پاشی