Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce (Jun 2016)
Czas wolny w (dla) edukacji kulturalnej dzieci
Abstract
Współcześnie pojęcie czasu wolnego jest przedmiotem badań specjalistów wielu dziedzin nauki: ekonomii, psychologii, filozofii, socjologii, pedagogiki. Pedagogika czasu wolnego, czy edukacja do czasu wolnego jest szczególnie istotnym obszarem badań w kontekście rozwijanych teorii społeczeństwa czasu wolnego. Obecnie czas wolny definiowany jest częściej poprzez wzrost egzystencjalnej przyjemności, dokonywania własnych, wolnych wyborów, związanych z autosterownością, samodzielnym zarządzaniem dowolnie i dobrowolnie wybranymi zajęciami, przekłada się tym samym na wybór i realizacje wolicjonalnie wyznaczanych celów i zadań. Czas pracy i czas wolny przeplatają się i warunkują wzajemnie. W niniejszym artykule przedstawiono koncepcje rozumienia i definiowania czasu wolnego w ujęciu historycznym, wskazując na szczególne znaczenie w jego planowaniu i wykorzystaniu działań podejmowanych przez dzieci w edukacji kulturalnej, rozumianej jako aktywność kulturalna w szerokim rozumieniu rozwoju kompetencji kulturowych. Wyzwania przyszłości stawiają współczesnej edukacji wymagania, w której upatruje się antidotum na problemy człowieka XXI wieku. Twórczość, innowacyjność to terminy często wymieniane w kontekście rozwoju społeczeństwa i potrzebnych kompetencji w mierzeniu się z wyzwaniami współczesności. Autorka podkreśla wartość edukacji artystycznej, wychowania przez sztukę, partycypacji kulturalnej w planowaniu, organizowaniu i przeżywaniu czasu wolnego dzieci, który to w istotnej mierze zależy od kultury czasu wolnego dorosłych. Ważnym aspektem edukacji kulturalnej są działania podejmowane przez instytucje kultury. Szczególnie dynamiczne działania w zakresie edukacji kulturalnej, artystycznej podejmują muzea, przygotowując programy i kierując docelowe działania, dla zróżnicowanych grup odbiorców, w tym dzieci i młodzieży. Czas wolny jest w tych instytucjach spędzany i przeżywany w sposób szczególny, gdyż ma za każdym razem wymiar poznawczy i w pewnym stopniu wychowawczy. Odwołując się do programów i statystyk muzealnych autorka wskazuje na istotne zmiany, jakie dokonują się współcześnie poprzez podejmowane działania instytucjonalne w obszarze kreowania kultury czasu wolnego. Autorka analizując badania i prace dotyczące czasu wolnego, wskazuje na konieczność edukacji i wychowania najmłodszych do kultury czasu wolnego. Podkreśla potrzebę przygotowania do partycypacji w kulturze czasu wolnego. Umiejętność organizacji i odpowiedzialnego zarządzania czasem wolnym na każdym etapie życia ma kluczowe znaczenie dla „jakości życia” rozumianej tutaj jako ars vivendi.
Keywords
