پژوهش‌های ژئوفیزیک کاربردی (Sep 2019)

ارائه روشی جدید برای تعیین مرز توده ها و ساختارهای زمین شناسی با استفاده از مدول تانسور گرادیان میدان پتانسیل

  • وحید زارعی,
  • رسول حمیدزاده مقدم,
  • حسن خیرالهی

DOI
https://doi.org/10.22044/jrag.2018.7185.1203
Journal volume & issue
Vol. 5, no. 2
pp. 269 – 281

Abstract

Read online

تعیین مرز افقی توده های مغناطیسی یکی از اهداف مهم در اکتشافات مغناطیس سنجی می باشد در این راستا روش های گوناگونی پیشنهاد شده که بر پایه مشتقات میدان پتانسیل بنا شده اند. در سال های اخیر با اندازه گیری مستقیم داده های تانسور گرادیان میدان پتانسیل روش های جدیدی ارائه شده که به دلیل استفاده از نه مولفه میدان دارای دقت بسیار بالایی در تعیین مرز ساختارها و توده های مولد بی هنجاری نسبت به سایر روش های پیشین می باشند. این مولفه ها را می توان به طور غیرمستقیم از داده های میدان پتانسیل نیز محاسبه کرد. هدف از این پژوهش ارائه یک فیلتر جدید تحت عنوان مدول افقی نرمال شده (Normalized Horizontal Modulus) بر پایه داده های تانسور گرادیان میدان پتانسیل می باشد که با دقت بسیار بالایی مرز ساختارها و توده ها را نمایش می دهد و نسبت به دیگر روش های تعیین مرز هیچگونه اعوجاجی نداشته و لبه کاذب نمایش نمی-دهد. این فیلتر در حقیقت از تانسور گرادیان میدان پتانسیل جهت نرمال کردن مدول افقی میدان پتانسیل استفاده می کند و کمترین مقدار آن مرز افقی ساختارها و توده ها را نمایش می دهد. همچنین این پژوهش روشی برای محاسبه مولفه های تانسور گرادیان میدان پتانسیل معرفی می کند. روش های ارائه شده بر روی داده های مغناطیسی مصنوعی با نویز و بدون نویز اعمال شد و با سایر فیلترهای تعیین مرز مانند THDR، Tilt و ED مقایسه شد. نتایج حاکی از کارایی بسیار خوب روش پیشنهادی می باشد همچنین این روش بر روی داده های مغناطیس هوایی منطقه ورزقان اعمال گردید و مرز گسل ها و شکستگی های منطقه با دقت بسیار بالایی تعیین گردید.

Keywords