Płeć w przestrzeni wiejskiej

Abstract

Istotą artykułu jest przedstawienie modelu funkcjonowania płci w środowisku wiejskim, wskazanie najważniejszych męskich i kobiecych ról oraz sposobu postrzegania płci. Tradycyjna społeczność wiejska wytworzyła w ciągu wieków własny układ płci, który różni się od znanego z kultury ogólnej. Badania na południu Małopolski wskazują na wyraźny podział na świat kobiecy i męski. Te dwa światy istnieją obok siebie, ale także w opozycji do siebie. Kobiety i mężczyźni pracują i realizują się w odmiennych przestrzeniach. Kobieca aktywność ogranicza się do sfery prywatnej, domu, rodziny, wychowania dzieci i pracy w gospodarstwie. W sferze publicznej dominuje świat męski. Mężczyzna pracuje poza domem, zarabia na utrzymanie rodziny, podejmuje ważne decyzje i reprezentuje swoją rodzinę na zewnątrz. W tradycyjnym układzie męsko-damskim dominujący jest mężczyzna, a kobieta – podporządkowana. Indywidualizm i odstępstwa od przyjętych schematów przyjmowane są negatywnie. Należy podkreślić, że kobiety podlegają większej kontroli społecznej niż mężczyźni oraz krytyce w sytuacjach niepożądanych, na przykład konkubinat, rozwód. Kultura masowa oraz przemiany społeczne wpływają obecnie na zmiany w wiejskim układzie męsko-damskim oraz światopoglądzie mieszkańców dotyczącym męskości i kobiecości.

Keywords

• płeć
• przestrzeń wiejska
• język wiejski