مقایسه مدل نسبت فراوانی و توابع عضویت فازی در پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش (مطالعه موردی: جاده ارتباطی مریوان- سنندج)

Abstract

زمین‌لغزش‌ها نوعی حرکت دامنه‌ای هستند که نه تنها سازه‌های مهندسی مثل جاده‌ها، خطوط راه‌‌آهن و سدها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه تلفات جانی را هم به دنبال دارند. هدف از این تحقیق، پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش‌های محدوده جاده ارتباطی مریوان - سنندج در استان کردستان (غرب ایران)، از طریق وزن‌دهی به معیارهای اصلی و با استفاده از مدل نسبت فراوانی و توابع ‌عضویت فازی در نرم‌افزار Arc GIS 10 است. به منظور پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش، معیارهای ارتفاع، شیب، جهت ‌شیب، فاصله از گسل، واحدهای سنگ‌شناسی، فاصله از آبراهه‌ها، فاصله از جاده، نوع کاربری اراضی، پوشش‌ گیاهی، خاک و بارش مورد ارزیابی قرار گرفت. بعد از مرحله فازی‌سازی معیارهای مؤثر در وقوع زمین‌لغزش‌های منطقه با استفاده از روش‌های مذکور، نقشه‌های پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش جهت ارزیابی این دو روش از طریق عملگرهای گامای فازی با لانداهای 7/0، 8/0 و 9/0 تهیه شد و با مقایسه نقشه‌های نهایی، مدل ایده‌آل برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش‌ در این محدوده انتخاب شد. نتایج نشان داد که از میان دو روش مورد بحث، استفاده از مدل نسبت فراوانی به دلیل فازی‌سازی مناسب هر معیار با استناد به نقشه‌های پراکنش زمین‌لغزش‌های رخ داده و نحوه تفکیک طبقات خطر، روش مناسب‌‌تری برای پهنه‌بندی زمین‌لغزش‌ها در این جاده ارتباطی محسوب می‌شود.

Keywords

• جاده ارتباطی مریوان – سنندج
• زمین‌لغزش
• ارزیابی
• پهنه‌بندی
• نسبت فراوانی
• مدل فازی