پژوهش در دین و سلامت (Jun 2022)
بررسی زیبایی‌شناختی نظریۀ ارتقای سلامت روانی با قرائت آیات قرآنی؛ مطالعۀ موردی: ساختار هندسی سورۀ مبارکۀ انسان
Abstract
سابقه و هدف: تا به حال پژوهش مستقلی دربارۀ جمال و زیبایی‌های قرآن انجام نشده است. با عنایت به حلقه‌های مفقوده در مبادی نظری پژوهش‌های پژوهشگران تجربی دربارۀ قرائت و استماع آیات قرآنی، هدف این پژوهش پیشنهاد و معرفی روش‌شناسی خاص در پژوهش‌ها و آزمایش‌های میان‌رشته‌ای با موضوعیت هنر و زیبایی‌های قرآن کریم بود. روش کار: پژوهش حاضر با به‌کارگیری تلفیقی از روش‌های تحلیل محتوای متون و روش‌های تفسیری برخی آیات سورۀ انسان پدید آمده است. روش این پژوهش کتابخانه‌ای-تحلیلی است. به این صورت که داده‌ها و اطلاعات از منابع مختلف مانند کتب و مقالاتِ موجود جمع‌آوری و پس از تحلیل و بررسیِ زیبایی‌شناختی و مقایسۀ بین متون مشابه و پی‌بردن به برخی ظرائف و لطائف متنی و محتوایی استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به فراخور مباحث مطرح‌شده، روش متن به متن یا بینامتنی و استفاده از نکات صنعت بیان و بدیع و مباحث قدیم و جدیدِ ادبی است. در این مقاله تلاش شده است تا گوشه‌ای از جمال ساختاری و ادبی سورۀ انسان در سه زیرشاخۀ «نحوی»، «بلاغی» و «هندسی» نشان داده شود. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: بررسی‌ها نشان می‌دهد که روش‌های نوین تجربی این قابلیت را دارند تا در بسط نظری هستۀ مرکزی دین یعنی کتاب و سنت، در چارچوب و به واسطۀ علوم اسلامی (جهت دوری از رویکردهای آزادی‌خواهانه و رویکردهای افراطی) استفاده شوند. علاوه‌براین، از طریق مطالعه و بررسی‌های زیبایی‌شناسانۀ قرآن به‌ویژه زیبایی‌های هندسی می‌توان به شناخت روند و مراحلِ سیر کمالی انسان در بخش‌های مختلف ازقبیل فرایندهای تربیتی، آموزشی، پژوهشی و هدایت‌گری مبتنی بر دریافت‌های قرآنی نائل آمد. نتیجه‌گیری: درنهایت، با بررسی مؤلفه‌های زیبایی‌شناختی سورۀ انسان، جایگاه علوم اسلامی مرتبط با هنردرمانی روشن شد.
Keywords
