عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب پنج رقم سورگوم (Sorghum bicolor) تحت رژیم‌های مختلف آبیاری در کرمان

Abstract

برای مقابله با کمبود آب آبیاری، دستیابی به ارقام متحمل به کم‌آبی گیاهان ضروری است. به منظور بررسی تأثیر کم‌آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد پنج رقم سورگوم، در بهار 1390 تحقیقی انجام شد. این تحقیق در مزرعه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا گردید. کرت‌های اصلی شامل سه رژیم آبیاری، I1، I2 و I3 به‌ترتیب آبیاری پس از تبخیر 50، 80 و 110 میلی‌متر از تشت کلاس A و کرت‌های فرعی شامل پنج رقم سورگوم به نام‌های اسپیدفید، پگاه، پیام، سپیده و کیمیا بودند. جهت تعیین نیاز آبی گیاه از لایسیمتر زهکش‌دار استفاده گردید. نتایج نشان داد رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد دانه ارقام سورگوم تأثیر معنی‌داری نداشتند. عملکرد دانه، در رقم سپیده بالاترین مقدار (7806 کیلوگرم در هکتار) و در رقم پیام کمترین مقدار (9/4721 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. رقم پگاه با 30365 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد بیولوژیک و رقم پیام با 12865 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد بیولوژیک را به‌خود اختصاص دادند. بالاترین کارآیی مصرف آب عملکرد دانه و بیولوژیک به‌ترتیب 12/1 و 34/4 کیلوگرم بر متر مکعب آب، در رقم های سپیده و پگاه به‌دست آمد. حداقل نیاز آبی عملکرد دانه و بیولوژیک به ترتیب برابر با 91/0 و 29/0 متر مکعب آب بر کیلوگرم برای ارقام سپیده و اسپیدفید به‌دست آمد. در مجموع رقم سپیده مناسب‌ترین رقم برای تولید دانه در منطقه کرمان شناخته شد.

Keywords

• تبخیر- تعرق
• تنش خشکی
• شاخص برداشت
• کم‌آبیاری
• نیازآبی گیاه