Zeszyty Prawnicze (Oct 2023)
‘APER IN LAQUEO’ I ‘PAVO MANSUETUS’: ZAGADNIENIE KRADZIEŻY DZIKIEGO ZWIERZĘCIA W ROZWAŻANIACH RZYMSKICH JURYSTÓW
Abstract
W prawie rzymskim dzikie zwierzęta uznawane były za res nullius, których własność mógł nabyć każdy poprzez occupatio w momencie schwytania. Tak długo jak długo pozostawały pod kontrolą zawłaszczającego, stanowiły jego własności. W momencie ucieczki i powrotu do stanu naturalnej wolności stawały się na powrót rzeczą nienależącą do nikogo i możliwą do zawłaszczenia. Zasady dotyczące nie tylko nabywania, ale również utraty ich własności były zatem zupełnie inne niż te mające zastosowanie do zwierząt domowych. Od końca republiki dzikie zwierzęta zaczęły odgrywać ważną rolę w rzymskiej gospodarce, stając się istotnym źródłem dochodu dla właścicieli ziemskich. Rzymscy prawnicy, świadomi tego nowego kontekstu społeczno-gospodarczego, starali się zatem zapewnić hodowcom dzikich zwierząt ochronę porównywalną do tej, która przysługiwało właścicielom zwierząt domowych. Najlepiej świadczy o tym analiza tekstów dotyczących odpowiedzialności za kradzież oraz za szkody spowodowane wypuszczeniem dzikiego zwierzęcia spod opieki. Przedmiotem analizy w niniejszym opracowaniu jest problem odpowiedzialności za kradzież oswojonego dzikiego zwierzęcia, w szczególności w sytuacji, w której jedna osoba płosząc takie zwierzę doprowadziła do jego ucieczki a inna osoba schwytała wałęsające się dzikie zwierzę.
