Mukaddime (Apr 2011)
AHMED EL-BOTİ EL-CIZİRİ VE DİVANINDA KUR'N'A YAKLAŞIMI
Abstract
İslam tarihi boyunca bölgemizde, özellikle dini ilimler alanında pek çok âlim yetişmiştir. Bu önemli âlimlerden biri de hiç şüphesiz Mela Muhammed el-Botî el-Cızîrî (ö. 1050/1640)dir. O, hicri 975 miladi 1567 yılında Cizre’de dünyaya gelmiştir. Önce bir din âlimi olan babasında ve ondan sonra da yöredeki âlimlerden Arap dili ve İslâm dini ile ilgili ilimleri öğrenmiştir. İlim tahsili için Hakkâri, Diyarbakır ve İmadiye’ye gitmiş, 32 yaşında Diyarbakır’a bağlı ‘Sıtrebas’ köyünde Mela Taha adındaki âlimden ilmi icazet almıştır. Diyarbakır’a bağlı ‘Serba’ köyünde imamlık ve müderrislik yapmış, bilahare bir süre Hasankeyf’te ve ondan sonra da ömrünün sonuna kadar memleketi olan Cizre’de müderrislik yaparak pek çok talebeye icazet vermiştir. Hicri 1051, miladi 1640 yılında 75 yaşında Cizre’de vefat etmiş ve Cizre’deki “Medrese Sor”da defnedilmiştir. Arapça ve Farsçayı da çok iyi bilen Mela Ahmed el-Botî elCızîrî (ö. 1050/1640), Kürtçe olarak yazmış olduğu divanında tasavvuf, usul, fıkıh, tefsir, hadis, sarf, nahiv, mantık, estetik, felsefe, belâgat, matematik, astronomi, kozmoloji, tarih, fizik, metafizik v.s. ilimlere yer vermiştir. Kur’ân ve sünnet anlayışına sahip olan Mela Ahmed el-Botî elCızîrî, divanının çeşitli yerlerinde zaman zaman ayetlerden aldığı kelimelere ve bazen de ayetlerin manalarına yer vermiştir. Onun divanı, Kur’ân’dan alınan ilham ile yazılmıştır
