Idea uniwersytetu a przedsiębiorczość – tradycyjne i współczesne podejście do kwestii funkcjonowania uniwersytetu na rynku

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie dyskusji pomiędzy tradycyjnymi ujęciami problemu współpracy między światem nauki i rynkiem a propozycją podejścia współczesnego, opartego na teorii interesariuszy. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem tekstu jest napięcie pomiędzy funkcją uniwersytetu jako instytucji stricte naukowej (autotelicznej w odniesieniu do celów naukowych) a funkcją usługową, rozumianą jako komercjalizacja wiedzy oraz dostosowanie programów nauczania do pozanaukowych wymagań (wymogów rynku pracy, preferencji studentów, potrzeb państwa itp.) Metodą zastosowaną w tekście jest filozoficzna analiza argumentów przedstawianych w dyskusji na powyższy temat. PROCES WYWODU: Tekst zaczyna się od streszczenia sporu o komercjalizację wiedzy w starożytnej Grecji oraz omówienia implikacji różnych tradycji związanych z instytucją uniwersytetu. Tradycjonalizm jako główne uzasadnienie pojmowania autonomii uniwersytetu jako wartości samej w sobie zostaje poddany krytyce. Wskazana zostaje także niezgodność koncepcji „nauki dla nauki” z Kantowskim imperatywem kategorycznym. Przedstawiona zostaje koncepcja uwzględniania preferencji interesariuszy w kontekście funkcjonowania uniwersytetu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wnioski z przedstawionej analizy wskazują na możliwość konstruktywnej współpracy między uniwersytetami a rynkiem, opartej na koncepcji uwzględniania dążeń interesariuszy. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Tekst kończy się propozycją zrównoważonego pojmowania uniwersytetu jako instytucji uwzględniającej potrzeby różnych „rynków”, jak i realizującej zadania tworzenia, weryfikacji i popularyzacji wiedzy.

Keywords

• społeczna odpowiedzialność
• etyka organizacji
• rynek
• interesariusze