تأثیر تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در ایران در قالب یک الگوی تصحیح خطای برداری (VECM)

Abstract

از دیدگاه مالی، تمرکززدایی، انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج از دولت مرکزی به دولت‌های محلی است. بسیاری از مطالعات تجربی پیشین، اجرای تمرکززدایی مالی را یکی از عوامل بهبود و یا تخریب محیط زیست بیان می‌کنند. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر شاخص‌های تمرکززدایی مالی بر آلودگی هوا در کشور ایران است. این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی 1393-1371 به بررسی روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین آلودگی هوا، شاخص‌های تمرکززدایی مالی، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و حجم تجارت پرداخته است. به این منظور از آزمون هم‌جمعی (هم‌انباشتگی) یوهانسن-یوسلیوس و الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) استفاده شده است. هم‌چنین، تحلیل داده‌ها و نتایج به کمک نرم‌افزار Eviews انجام شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از برآورد مدل به روش VECM، تمرکززدایی مالی درآمد، تمرکززدایی مالی مخارج، تمرکززدایی مالی قدرت خودگردانی، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و حجم تجارت، انتشار گاز co2 را در بلندمدت و کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد. یک درصد افزایش در شاخص‌های تمرکززدایی مالی، به‌طور متوسط انتشار گاز co2 را در بلند‌مدت و کوتاه‌مدت به‌ترتیب 0/14 و 0/08 درصد افزایش می‌دهد. بر این اساس اتخاذ سیاست‌های مناسب همگام با فراهم‌کردن بسترهای لازم جهت گسترش تمرکززدایی مالی، به‌منظور کنترل آلودگی هوا در کشور ضروری است.