Хабаршы. Психология және социология сериясы (Jun 2015)
ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ОТНОШЕНИЯ К ПРИРОДЕ В РАЗНЫХ ВОЗРАСТНЫХ ГРУППАХ. Әртүрлі жас кезеңдеріндегі табиғатқа деген қатынастың психологиялық ерекшеліктері.
Abstract
Статья посвящена проблеме отношения человека к природе. Ухудшение экологического состояния рассматривается как детерминированное не только внешними причинами, но и внутренними психологическими проблемами, в частности антропоцентрическим сознанием, ориентированным исключительно на нужды человека. Статья акцентирует внимание на необходимости переориентации сознания человека с технократического на экологическое в связи с ухудшением экологической обстановки. Именно сложившийся тип экологического сознания определяет поведение людей по отношению к окружающей их природе. В статье проведены обзор научной литературы по данной тематике и изучение основных концепций, касающихся психологических особенностей отношения к природе. В эмпирической части исследования использованы методики, с по-мощью которых были выявлены психологические особенности отношения к природе в исследуемых возрастных группах. В статье представлена структурно-содержательная картина психологических особенностей отношения к природе в исследуемых возрастных группах. Проведенное исследование выявило перцептивный объектно-прагматический тип отношения к природе у людей 40-50 лет, перцептивный субъектно-непрагматический тип отношения у людей 18-25 лет и практический субъектно-непрагматический тип отношения у людей 65-75 лет. Мақала адамның табиғатқа қатынасы мәселесіне арналған. Экологиялық жағдайдың нашарлауы сыртқы себептермен ғана емес, сонымен қатар, ішкі психологиялық мәселелермен, жекелей алғанда, тек адамның қажеттілігіне арналған антропоорталықтандырылған санамен детерминантталуы ретінде қарастырылады. Мақалада экологиялық жағдайдың нашарлауымен байланысты адам санасының технократиялықтан экологиялыққа қайта бағдарлану мәселесіне назар аударылады. Экологиялық сананың қалыптасқан типі адамдардың өздерін қоршаған табиғатқа деген мінез-құлқын анықтайды. Мақалада осы тақырып бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу жасалды және таби-ғатқа деген қатынастың психологиялық ерекшеліктеріне қатысты негізгі концепциялар қарастырылды. Зерттеудің эмпирикалық бөлімінде зерттелушілердің жас ерекшелігіне байланысты табиғатқа деген қатынасының психологиялық ерекшеліктерін анықтауға көмектесетін әдістемелер қолданылды. Мақалада зерттелушілердің жас ерекшелігіне байланысты табиғатқа деген қатынасының психологиялық ерекшеліктерінің құрылымдық-мазмұндық бейнесі көрсетілген.
