تأثیرآموزش انگیزش و استدلال اخلاقی بر قلدری نوجوانان

Abstract

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش انگیزش و استدلال اخلاقی بر ابعاد قلدری نوجوانان انجام پذیرفت. روش پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی با یک گروه آزمودنی و یک گروه کنترل با پیش­آزمون و پس­آزمون است. جامعۀ مورد مطالعۀ این پژوهش، شامل کلیۀ دانش­آموزان قلدر دورۀ اول متوسطه می­شود که در آموزش و پرورش شهرستان تبریز در سال تحصیلی 1399-1400 مشغول به تحصیل بودند. به­منظور انتخاب نمونۀ پژوهش، از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چندمرحله­ای، روش غربالگری و پرسشنامۀ­ ایلی­نویز بهره برده شد و بر این اساس تعداد 30 نفر از دانش­آموزانی که بالاتر از نقطۀ برش آزمون ایلی­نویز را کسب کرده بودند، به‌عنوان نمونۀ دانش­آموزان قلدر انتخاب و به­صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم گردیدند. گروه آزمایش، به­مدت ده جلسۀ دوساعتی تحت آموزش بستۀ آموزش استدلال و انگیزش اخلاقی قرار گرفت و گروه کنترل، آموزش­های روزانۀ مدرسه را دریافت نمود. هر دو گروه پرسشنامه­های قلدری ایلی­نویز را به­عنوان پیش­آزمون و پس­آزمون تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که اثربخشی آموزش استدلال و انگیزش اخلاقی برای هر سه خرده­مقیاس با مقدار F و سطح معناداری، شامل قلدری (553/8=F، 002/0=α)، زدوخورد (381/4=F، 024=α) و قربانی (437/3=F، 049/0=α) (05/0 ) معنا­دار است. بنابراین، آموزش و نهادینه­نمودن انگیزش و استدلال اخلاقی نقش مهمی در پرهیز افراد از رفتارهای هنجارشکن، ضد نظم، پرخاشگرانه و قلدری دارد.

Keywords

• انگیزش اخلاقی
• استدلال اخلاقی
• قلدری
• نوجوانان
• انتظام اجتماعی