بررسی همبستگی آگاهی واج‌شناختی با سرعت و دقت خواندن در کودکان دچار اختلال پردازش شنیداری

Abstract

مقدمه و اهداف آگاهی واج‌شناختی به دانش فرد از واحدهای سازنده زبان اطلاق می‌گردد که در یادگیری خواندن در زبان‌های الفبایی حائز اهمیت است. خواندن یکی از سطوح عالی زبان است که در طی آن فرد نماد زبان گفتاری که در قالب زبان نوشتاری آمده است را رمز‌گشایی می­کند. با توجه به اهمیت خواندن، پژوهش حاضر همبستگی میان آگاهی واج‌شناختی و زیرآزمون‌های آن را با سرعت و دقت خواندن در کودکان دچار اختلال پردازش شنیداری مورد بررسی قرار می‌دهد تا بتواند گامی در جهت آگاهی­بخشی در راستای افزایش دانش زبان­شناختی آنها توسط انجام راهبردهای توانبخشی بهنگام بردارد. مواد و روش­ ها آزمون‌ آگاهی واج‌شناختی شامل 180 تصویر و در سه سطح واج، هجا و واحدهای درون‌هجایی و نیز آزمون‌های سرعت و دقت خواندن متن بر روی 15 کودک مقطع دوم تا چهارم ابتدایی دچار اختلال پردازش شنیداری انجام پذیرفت و همبستگی میان متغیرهای آگاهی واج­شناختی و زیرآزمون‌های آن با سرعت و دقت خواندن توسط آزمون همبستگی پیرسون تعیین گردید. یافته ­ها وجود همبستگی میان آزمون کلی آگاهی واج‌شناختی با مهارت‌های سرعت و دقت خواندن تایید شد و از میان زیرآزمون‌های آگاهی واج‌شناختی شامل آگاهی هجایی، آگاهی درون­هجایی و آگاهی واجی، تنها وجود همبستگی میان زیرآزمون آگاهی واجی با متغیرهای سرعت و دقت خواندن مشاهده گردید. نتیجه­ گیری در کودکان دچار اختلال پردازش شنیداری به دلیل وجود تاخیر و مشکل در کسب مهارت‌های پردازش واجی، درک صحیح آواهای گفتاری و مشخصه‌های تمایزدهنده آنها نیز با مشکل مواجه می‌گردد که می‌تواند در کسب آگاهی واج‌شناختی آنان تاثیرگذار باشد، به تبعیت از آن مهارت‌های وابسته همانند خواندن نیز دچار ضعف می‌گردد؛ لذا در کنار تقویت مهارت‌های پردازشی شنوایی، توجه به مهارت‌های واج‌شناختی کودکان دچار اختلال پردازش شنیداری نیز حائز اهمیت است تا به تبع آن مهارت خواندن این کودکان نیز تقویت و بهبود یابد.

Keywords

• آگاهی واج‌شناختی
• سرعت خواندن
• دقت خواندن
• اختلال پردازش شنیداری