Eskiyeni (Sep 2019)
Arapça Öğretiminde Müzikal Ritmik Zekâ Türüne Yönelik Etkinliklerin Kullanılması
Abstract
Bu çalışmada; öncelikle öğrencilerin Arapça dersine olan ilgi ve sevgilerini artırma amacıyla Howard Gardner’ın çoklu zekâ kuramlarından biri olan müzikal ritmik zekâ türüne yönelik etkinliklerin kullanılması ele alınmıştır. Ülkemizde; Arapça öğretiminde dört temel beceriden biri olan dinleme becerisine gereken önemin verilmediği, bu alanda yapılan araştırmaların bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az olmasından anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Arapça öğretiminde dört temel beceriden biri olan dinleme becerisini temele alarak konuşma ve yazma becerilerinin de gelişimine katkıda bulunacak etkinlik önerilerine yer vererek öğrencilerin Arapçayı severek öğrenmelerini sağlamaktır. Çalışma kapsamında yapılan araştırmada, Arapça öğretiminin geçmişte medrese odaklı olduğu ve yalnızca dini metinlerin anlaşılması amacıyla yapıldığı görülmüştür. Devletlerin birbirleri ile olan siyasi ekonomik ve toplumsal ilişkilerinin sürekliliğini sağlayabilmek için yirmiden fazla ülkenin ana dili olarak konuştuğu Arapçayı öğrenme ve öğretme ülkemizin stratejik konumu bakımından da önem arz etmektedir. Günümüzde globalleşen dünyaya ayak uydurabilmek ve dini, sosyal, kültürel manada birçok bağımız bulunan Arap ülkeleri ile ilişkilerimizi güçlendirmek için Arapça öğrenmeye ihtiyacımız bulunmaktadır.Ortaöğretim düzeyinde eğitim sisteminde yapılan sık değişiklikler ve Arapça ders saatlerinin azaltılması Arapça öğretiminde istenen verimi almayı zorlaştıran önemli sebeplerdendir. Bu durumda; öğretmenlerin, zamanı son derece etkin kullanmaları ve kısa sürede hedefe ulaşmayı sağlayacak yöntem ve tekniklerden faydalanmaları gerekmektedir. Bunun yanı sıra öğrencilerin birçoğu Arapçanın zor bir dil olduğunu düşünmekte ve Arapça öğrenmede isteksiz davranmaktadır. Bunun için Arapça öğretiminde, öncelikledili sevdirmeye yönelik etkinlik plânları yaparak öğrenciler için bu dersi cazip hale getirecek yöntem ve teknikleri uygulamaya koymak gerekmektedir. Anadili Arapça olmayanlara Arapça öğretiminde en uygun yol; öğrencilerin severek katılacakları ve kolayca öğrenebilecekleri etkinlik ve yöntemler kullanarak, öğretim sürecinde öğrencilerin olabildiğince hedef dili kullanmalarını sağlamaktır.Dil; kelimeler, cümleler ve kalıplar halinde öğrenilir. Arapça öğretiminde de kelime ve kalıpların önemi büyük olduğundan öğrencilerin kelime dağarcığını geliştirecek etkinlikler özenle seçilmelidir çünkü öğrenciler severek yaptıkları şarkı ve oyun gibi etkinlikleri hemen hafızalarına kaydederler.Dil ve müzik insanların sahip olduğu iki önemli yetidir. Her iki alanın temel unsuru sestir. Bu iki sistem ağırlıklı olarak beynin aynı bölgelerinde yer alıp işlenmektedir. Dil beyne hitap ederken müzik hem beyne hem kalbe hitap etmektedir. Müzik; insan beyninde nöral aktiviteyi artırarak duygusal, görsel, işitsel, dilbilimsel ve hatta fiziksel duyumsama ve hareketleri senkronize bir biçimde yönetme yetisine sahiptir. Bir araştırmada; insan beyninin müziği hiçbir zaman pasif olarak dinlemediği, dinleme esnasında beynin bu sözleri deşifre etmeye çalıştığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunların yanı sıra; eğitimde müziğin kullanılması ile ilgili araştırma sonuçları da müziğin sınıf içinde kullanılmasının keyifli bir ortam sağlayarak, yabancı dil öğretiminde özellikle dil becerilerinin geliştirilmesinde etkin bir rolü olduğuna işaret etmektedir. Gardner’ın çoklu zekâ kuramına göre her birey öğrenir fakat her bireyin öğrenme şekli farklı olmaktadır. Eğitim ve öğretimde istenilen hedeflere ulaşmak ancak her birey için bu çeşitliliği sağlamakla mümkündür. Tekdüze, klâsik yöntem ve tekniklerden ziyâde öğrencilerin ilgisini çekecek, derse katılımlarını sağlayacak, dersi sevdirecek ve hedefe kısa sürede ulaşmayı sağlayacak yöntem ve tekniklerin özenle seçilmesi büyük önem taşımaktadır. Müzik de bu hedeflere ulaşmada mutlak surette kullanılması gereken eğitim araçlarındandır. Öğretim etkinliklerinin planlanmasında sınıf içindeki bireysel farklılıkları dikkate alarak eğitim öğretim ortamları düzenlemenin ve her öğrenciye hitap edecek farklı yöntem ve teknikleri amaca uygun bir şekilde kullanmanın önemi büyüktür.Müzikal ritmik, zekâ boyutlarından üzerinde en fazla tartışılan zekâ türüdür. Bu zekâ türünü eleştirenler bunun bir zekâ boyutu değil yetenek olduğu görüşünde birleşseler de bu zekâ boyutundaki asıl amaç nota ve müzik bilgisi olan bireylerde değil yalnızca sese duyarlı olan bireylerle çalışarak onların etkinliklerden faydalanmasını sağlamaktır. Müzikal ritmik zekâ insan zekâsının diğer bütün alanlarından önce ortaya çıkan ve kendine ait kural ve düşünce yapıları olan bir zekâ türüdür. Müzik üç temel öğeden oluşan bir dildir. Bunlar; ses perdesi, ritim ve tondur. Üstelik bu dili kullanabilmek için mutlak surette belirgin bir yeteneğe sahip olmak da gerekmemektedir. Müzikal ritmik zekâ türüne yönelik seçilen müzikal bütünler açık ve anlaşılır olmalı, öğrenci seviyesine uygun olmalı ve hedefe yönelik olmalıdır. Çalışmanın sonunda Arapça öğretiminde kullanılmak üzere müzikal ritmik zekâ türüne yönelik etkinlik önerilerine yer verilmiştir. Bu etkinlik önerileri ortaöğretim düzeyindeki öğrenciler için plânlanmış olsa da her kademedeki öğrenciler için uyarlanarak kullanılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus; seçilen şarkıların öğrenci seviyesine uygun olmasıdır.Araştırmanın sonucunda ulaşılan bulgular şöyle sıralanabilir: Müzik hem yaşamın bir parçası hem de Arapça eğitiminde keyifle birçok beceriyi geliştirme olanağı sağlayan çok yönlü bir eğitim aracıdır. Kolay ulaşılabilir ve ekonomik olması onu eğitim ortamları için cazip bir araç kılmaktadır. Müzikal ritmik zekâ türüne yönelik etkinlikler, özellikle yabancı dil becerilerinden dinleme, konuşma ve yazma becerilerini geliştirme amacıyla çok farklı konularda etkinlik plânlama imkânı sağladığından her kademedeki öğrenciye hitap etmektedir. Müzikal ritmik zekâ türüne yönelik seçilen şarkılar, öğrenciler tarafından bir bütün olarak yani kalıp ifadeler bir bağlam içinde kullanılmış biçimde ezberleneceğinden konuşma becerileri doğal seyre göre daha hızlı gelişecektir. Sonuç olarak; Arapça öğretiminde müzikal ritmik zekâ türüne yönelik etkinliklerin kullanılması zaten öğrencinin günlük yaşamında iç içe olduğu ve keyif aldığı müzikle, öğrencide istendik davranışların oluşmasında daha etkili olacaktır. Tüm bu bulgulardan yola çıkarak müzikal ritmik zekâ türüne yönelik etkinliklerin Arapça öğretiminde kullanılmasının eğitim hedeflerine ulaşmada olumlu yönde katkısının olacağı düşünülmektedir.
Keywords
