Cumhuriyet İlahiyat Dergisi (Dec 2023)
V-r-d Fiilinin Semantik Analizi Bağlamında “Sizden Herkes Cehenneme Uğrayacaktır” Ayetinin Değerlendirilmesi
Abstract
Kur’an ayetlerinin anlaşılması ve yorumlanması konusunda tarihten günümüze kadar birçok ihtilaf meydana gelmiştir. İlk bakışta anlamı net gibi görünen bir ayetin yorumunda detaylar gündeme geldiği ve konunun keyfiyetine dair görüşler ortaya konulduğu zaman ayetin yorumunda daha fazla ihtilaf meydana gelmektedir. Çünkü ayetin kime hitap ettiği, ayetle kastedilenlerin kim olduğu, ayetin hangi zamansal bağlamda indiği ve ayetin ortaya koyduğu durumlar herkes için aynı geçerliliğe sahip olup olmadığı konusu yorumda farklılığın derinleşmesine sebep olmaktadır. Bu ihtilaflar bazen yorumda çeşitliliği beraberinde getirirken bazen de birbirleriyle uzlaştırılması mümkün olmayan, birbirlerinden oldukça kopuk ve birbirlerini kökten reddeden görüşler de olabilmektedir. “Sizden Herkes Cehenneme Uğrayacaktır” ayetinin yorumunda ayette kastedilenlerin kimler olduğu, cehenneme girişin mahiyetinin ne olduğu ve bu ayetin kapsamına kimlerin girdiği konusunda birbirinden farklı birçok görüş ortaya konulmuştur. Müfessirler Kur’an’ın bütünlüğü içerisinde bu ayetin yorum olarak nereye konumlandırılacağı konusunu çözmek için birtakım delillere başvurmuşlar ve bir kanaate ulaşmışlardır. Kimisi bu ayetin sadece inkârcılara yönelik olduğunu söylemiş kimisi de bu ayetin herkesi kapsayan bir ayet olduğunu ancak inananların cehenneme girişinin geçici bir giriş olup azap amacı taşımadığını söylemiştir. Bu çalışma “Sizden Herkes Cehenneme Uğrayacaktır (Ve İn Minküm İllâ Vâriduhâ)” ayetinin yorumu hakkında ortaya çıkmış ihtilafları ortaya koymayı ve bu ihtilafları v-r-d fiilinin semantik analizi bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmamızda öncelikle v-r-d fiilinin etimolojik yapısını incelenmiş ve kelimenin sözlük anlamı ortaya konulmuştur. Sonra bu kelimenin nüzul öncesindeki anlamını tespit etmek için cahiliye şiirlerinde bu fiil kökünün taşıdığı anlamları tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından bu fiil kökünün Kur’an’da geçtiği yerler incelenmiş ve geçtiği bağlamlardaki anlamlara işaret edilmiştir. Sonraki aşama olarak “Sizden Herkes Cehenneme Uğrayacaktır” ayetinin yorumuyla alakalı günümüze kadar gelen ihtilaflar ortaya konulmuştur. Bu ihtilaflar da Kur’an’ın ilk muhataplarından gelen tefsir rivayetlerinden başlanarak günümüze kadar yazılmış klasik ve modern tefsir çalışmalarına sıklıkla müracaat edilerek ortaya konulmaya çalışılmış ve bu ihtilaflar kendi içerisinde tasnif edilerek sunulmaya çalışılmıştır. Akabinde ayette geçen v-r-d fiilinin semantik analizinden elde edilen veriler göz önünde bulundurularak ayetin yorumuna katkı sunulmaya çalışılmıştır. Netice olarak da hiç kimse istisna edilmeksizin bütün insanların cehenneme uğrayacağından bahseden bu ayette neden bu fiil kökünün tercih edildiği konusu tartışılmıştır.
Keywords
