Söylemin Belirleyiciliği Bağlamında Tenzihi Söylemin İzdüşümü

Abstract

Öncelikle Allah tasavvuru, bir insanın yaşamının her alanına ait düşüncelerini etkilemektedir. Nitekim bu tasavvur, insanın hem dine olan yaklaşımını hem de Allah ile olan iletişimini belirleyen bir unsurdur. Bu anlamda insanın Allah ile ilgili bir düşünce sistemi oluşturabilmesi adına O’nun hakkında konuşurken çeşitli nitelendirmeler yapması doğal bir durumdur. Zira bu nitelendirmeler Allah ile insan arasındaki bağlantıyı sağlar. Ancak bu nitelendirmeler yapılırken insan, çeşitli sınırlama ve engellemelerle karşı karşıyadır. Dolayısıyla O’nun hakkında konuşurken, nasıl bir dil kullanmamız gerektiği konusu karşımıza bir sorun olarak çıkmaktadır. Bu sorun ekseninde teolojik temelli farklı söylem biçimleri geliştirilmiştir. Bu makalede farklı söylem biçimlerinden biri olan tenzîhî söylemin özellikle Mu’tezile tarafından ne şekilde ele alındığı irdelenecektir.

Keywords

• approach of the mu’tazilite
• discourse of the tanzîh
• discourse of the negative
• idenditiy
• eternality
• reasonably field
• : mu’tezilî yaklaşım
• tenzîhî söylem
• selbî söylem
• özdeşlik
• ezelîlik
• ma’kûliyet alanı