Indeks partycypacji polskiego przetwórstwa przemysłowego w globalnych łańcuchach wartości

Abstract

Postępująca liberalizacja światowej gospodarki doprowadziła do intensyfikacji wymiany handlowej,zwłaszcza o charakterze wewnątrzgałęziowym. Specyficzną cechą współczesnego handlu jest rosnącyw nim udział półproduktów i dóbr pośrednich. Równocześnie globalna integracja handlu spowodowałaprzestrzenną fragmentaryzację i dezintegrację produkcji przemysłowej. Zjawisko to wiąże się z ekspansjąmiędzynarodowych sieci produkcyjnych czy inaczej globalnych łańcuchów wartości (global value chains –GVC). Łańcuchy wartości stały się podstawowym narzędziem analizy zmian w międzynarodowych obrotachhandlowych i organizacji produkcji przemysłowej. Zasadniczą determinantą realizacji produkcji w ramachmiędzynarodowych sieci produkcyjnych jest optymalizacja procesu produkcyjnego dzięki wykorzystaniuwystępujących pomiędzy krajami różnic w kosztach wytwarzania. Liberalizacja polskiej gospodarki na początkulat dziewięćdziesiątych XX wieku umożliwiła rozwój wymiany z zagranicą i systematyczny wzrostobrotów handlowych. Celem opracowania jest określenie udziału zagranicznej i krajowej wartości w polskimeksporcie w oparciu o dostępne dane statystyczne, w tym przede wszystkim statystyki OECD–WTO.Proponują one tzw. indeks partycypacji, który obrazuje udział krajowej wartości dodanej w eksporcie zagranicznym(partycypacja przednia – forward) i zagranicznej wartości w eksporcie krajowym (partycypacjawsteczna – backward). Biorąc pod uwagę aktualne dane, 45% polskiego eksportu produkcji przemysłowejjest realizowane w ramach GVC. Istotne wydaje się także zbadanie struktury eksportu i zmian w tym zakresie,co umożliwi dalsze wnioskowanie na temat konkurencyjności polskiego eksportu.

Keywords

• globalny łańcuch wartości
• indeks partycypacji
• partycypacja przednia
• partycypacja wsteczna
• przetwórstwo przemysłowe