پیش‌بینی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونۀ بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) در جنگل‌های زاگرس، استان فارس

Abstract

مقدمه: تغییر اقلیم می‌تواند پراکنش طبیعی گونه‌ها را تغییر دهد و سبب از بین رفتن تنوع زیستی در اکوسیستم‌های جنگلی شود. این تحقیق با هدف بررسی پیامدهای تغییرات اقلیمی بر پراکنش جغرافیایی گونۀ بلوط ایرانی به‌منظور مدیریت حفاظت از این گونه و انتخاب منطقۀ مطلوب برای معرفی گونه صورت گرفت.مواد و روش ها: در این پژوهش پراکنش گونۀ بلوط ایرانی در سه دورۀ حال حاضر، سال‌های 2050 و 2070 و تحت دو سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 مدل گردش عمومی HadGEM2-ES با استفاده از مدل مکسنت (Maxent) و متغیرهای اقلیمی و توپوگرافی استان فارس بررسی شد.یافته ها: نتایج نشان داد که مساحت کل مناطق بالقوه مطلوب برای بلوط ایرانی در حال حاضر 8/7 درصد (5/9794 کیلومتر مربع) از کل مساحت استان است که تحت سناریوی RCP2.6 در 2050 به 6/6 درصد کاهش و در 2070 به 3/13 افزایش می‌یابد. همچنین مقدار کل منطقۀ مطلوب تحت سناریو RCP8.5 به 1/8 درصد در سال 2050 و 2/10 درصد در سال 2070 افزایش می‌یابد. مناطق با مطلوبیت متوسط، زیاد و بسیار زیاد به‌ترتیب از 8/1، 5/1 و 7/1 درصد در حال حاضر طبق سناریو RCP2.6 در 2050 به 1/1، 6/0 و 3/0 درصد کاهش و مجدداً در 2070 به 9/2، 6/1 و 2/1 درصد افزایش پیدا می‌کند و براساس سناریو RCP8.5 در 2050 به 6/1، 6/0 و 3/0 درصد کاهش و در 2070 به مقادیر 5/2، 9/0 و 2/0 درصد تغییر می‌یابد.نتیجه گیری: این تحقیق آشکار می‌کند که پتانسیل پراکنش بلوط ایرانی براساس هر دو سناریو اقلیمی تحت تأثیر تغییر اقلیم قرار می‌گیرد. همچنین مدل Maxent توانایی زیادی در پیش‌بینی پراکنش گونه‌ها نشان داد.

Keywords

• استان فارس
• بلوط ایرانی
• پراکنش
• تغییر اقلیم
• مدل مکسنت