مدیریت آب و آبیاری (Mar 2023)
هیدروپلیتیک رودخانه کابل: نقش آب در تعاملات افغانستان و پاکستان
Abstract
کمربند مرزی افغانستان - پاکستان به دلیل قرارگیری مناطق گلگت - بلتستان (بخشی از منطقه محل مناقشه‌ی کشمیر)، گذرگاه استراتژیک واخان، منطقه خودمختار فدرالی، تنگه خیبر و همچنین یکی از گذرگاه‌های مهم تجارت مواد مخدر در مناطق جنوب غربی افغانستان و بلوچستان پاکستان، از اهمیت ژئوپلیتیکی بسیاری برخوردار است. اختلافات بر سر مدیریت آب حوضه آبریز کابل که از افغانستان سرچشمه گرفته و با عبور از تنگه خیبر وارد پاکستان می‌شود، بر پیچیدگی‌های مسائل مربوط به این کمربند افزوده است. ازاین‌رو، این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و از طریق استناد به مراجع کتابخانه‌ای، ابعاد مختلف هیدروپلیتیک این رودخانه و ریشه‌های اختلافات دو کشور کرانه‌ای آن را در جهت شناخت بخشی از مسائل کمربند مذکور مورد بررسی قرار داده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اختلافات دو کشور کرانه‌ای بر سر نحوه مدیریت آب حوضه آبریز کابل تنها به مسائل فنی مرتبط با آن محدود نمی‌شود و بخشی از یک مجموعه اختلافات گسترده‌تر بر سر مسائل اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی، امنیتی و حقوقی است که بدون در نظر گرفتن این ابعاد درهم‌تنیده، نمی‌توان به شناخت درستی از نوع اختلافات بر سر این رودخانه و ریشه‌های آنها دست یافت.
Keywords
