Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi (Jan 2020)
GEBELİKTE İLAÇ TERATOJENİTESİ
Abstract
Fizyolojik bir süreç olan gebelikteteratojen etkenlerle karşılaşmaya bağlı olarak fetüs üzerinde olumsuz etkilerortaya çıkabilmektedir. Bu teratojen etkenler çevresel faktörler, kimyasallarve risk grubundaki ilaçlar olarak sınıflandırılabilir. Gebelikte maruz kalınanbu etkenlerden ilaç kullanımıyla ilişkili olan teratojenik etki, fetalmalformasyonların artması olarak bilinmektedir. İlaç kullanımı ile ilişkiliteratojenik etkiler ve sebeplerinin bilinmesini sağlamak amacıyla FDA (Food andDrug Administration) kategorize/sınıflandırma sistemleri oluşturmuştur. FDAkategorize sisteminde gözlemlenmiş etkilerden, etkileri kesin olmayan verilere kadar A,B,C,D,X şeklindeharflendirilerek bir aralık tanımlanmaktadır. Bu sayede etkilerideğerlendirilen veriler sonucunda maruziyetin azaltılması amaçlanmaktadır. Bunarağmen gebelikte ilaç kullanımı ile ilgili yapılan araştırmaların sınırlıolması, FDA kategorize sisteminin her ilaç için yeterli veriye sahip olmamasınayol açmaktadır. Dolayısıyla doğum öncesi dönemdeki kadınlara gebelikte herhangibir ilacın kullanımı konusunda bilgilendirme yapılması önem arz etmektedir. Bukonuda öncelikle 15-49 yaş kadınların bakım ve danışmanlığını üstlenen ebelerebüyük bir sorumluluk düşmektedir. Ebeler, prekonsepsiyonel danışmanlık hizmetisunarak sağlıklı gebeliklerin oluşumuna destek olmalıdırlar. Prekonsepsiyoneldanışmanlığın yeterli veya ulaşılabilir olmadığı durumlarda doğum öncesi bakımhizmeti sağlanmalı, ulaşılabilirliği arttırılmalıdır. Ebeler, özellikle doğumöncesi dönemde teratojenik etkenlere maruz kalan gebelerin bu durumlarını kayıtetmeli ve bilgilendirme yapmalıdırlar. Bu makalede ebelerin güncel verilereulaşması amacıyla, FDA kategorize sistemi ve kanıtlanmış araştırmalarincelenerek fetal sonuçlar derlenmiştir.
