Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi (Dec 2019)
GEBELİKTE İLAÇ TERATOJENİTESİ
Abstract
Fizyolojik bir süreç olan gebelikte teratojen etkenlerle karşılaşmaya bağlı olarak fetüs üzerinde olumsuz etkiler ortaya çıkabilmektedir. Bu teratojen etkenler çevresel faktörler, kimyasallar ve risk grubundaki ilaçlar olarak sınıflandırılabilir. Gebelikte maruz kalınan bu etkenlerden ilaç kullanımıyla ilişkili olan teratojenik etki, fetal malformasyonların artması olarak bilinmektedir. İlaç kullanımı ile ilişkili teratojenik etkiler ve sebeplerinin bilinmesini sağlamak amacıyla FDA (Food and Drug Administration) kategorize/sınıflandırma sistemleri oluşturmuştur. FDA kategorize sisteminde gözlemlenmiş etkilerden, etkileri kesin olmayan verilere kadar A,B,C,D,X şeklinde harflendirilerek bir aralık tanımlanmaktadır. Bu sayede etkileri değerlendirilen veriler sonucunda maruziyetin azaltılması amaçlanmaktadır. Buna rağmen gebelikte ilaç kullanımı ile ilgili yapılan araştırmaların sınırlı olması, FDA kategorize sisteminin her ilaç için yeterli veriye sahip olmamasına yol açmaktadır. Dolayısıyla doğum öncesi dönemdeki kadınlara gebelikte herhangi bir ilacın kullanımı konusunda bilgilendirme yapılması önem arz etmektedir. Bu konuda öncelikle 15-49 yaş kadınların bakım ve danışmanlığını üstlenen ebelere büyük bir sorumluluk düşmektedir. Ebeler, prekonsepsiyonel danışmanlık hizmeti sunarak sağlıklı gebeliklerin oluşumuna destek olmalıdırlar. Prekonsepsiyonel danışmanlığın yeterli veya ulaşılabilir olmadığı durumlarda doğum öncesi bakım hizmeti sağlanmalı, ulaşılabilirliği arttırılmalıdır. Ebeler, özellikle doğum öncesi dönemde teratojenik etkenlere maruz kalan gebelerin bu durumlarını kayıt etmeli ve bilgilendirme yapmalıdırlar. Bu makalede ebelerin güncel verilere ulaşması amacıyla, FDA kategorize sistemi ve kanıtlanmış araştırmalar incelenerek fetal sonuçlar derlenmiştir.
