Dziecko – uczeń i jego potrzeby - z perspektywy nauczycielek szkół podstawowych i pedagogią Janusza Korczaka w tle

Abstract

Głównym celem artykułu jest ukazanie postrzegania dzieci - uczniów i ich potrzeb przez nauczycielki szkół podstawowych. Problemem badawczym jest pytanie dotyczące ujawnionego w świetle nauczycielskich narracji postrzegania dziecka – ucznia i jego potrzeb. Materiał badawczy zgromadzono drogą wywiadów swobodnych o charakterze jakościowym. Wywód rozpoczęto przedstawieniem wybranych ustaleń teoretycznych Janusza Korczaka. W dalszej kolejności ukazano postrzeganie dziecka – ucznia i jego potrzeb przez badane nauczycielki. Analizy wypowiedzi badanych nauczycielek ujawniły, że postrzegają one dzieci - uczniów jako obiekty do formowania i podtrzymują hierarchicznych układ nauczyciel – uczeń. Realizując potrzebę ciągłej kontroli, zewnętrznego stymulowania i ograniczając swobodę swoich podopiecznych, pozostają z dala od demokratycznej i rozwojowej wizji oddziaływań szkolnych oraz od korczakowskiego systemu antyautorytarnych oddziaływań. Mając na uwadze potrzebę praktyk nauczycielskich zgodnych z ideami humanizmu oraz poglądami Janusza Korczaka, warto w kształceniu nauczycieli (w trakcie studiów) i ich dokształcaniu (na kursach itp.) upowszechnić i zintensyfikować dbałość o rozwój ich osobowości, wspieranie samowiedzy, świadomości posiadanych doświadczeń i wzorców oraz konstruowanych na ich podstawie działań. W dalszej kolejności wzmacniać ich zdolności do przemyśliwania, projektowania i działania zgodnego ze współczesną myślą pedagogiczną zorientowaną na dziecko jako osobę aktywnie angażującą się w świat.

Keywords

• nauczyciel
• postrzeganie ucznia przez nauczycieli
• potrzeby dziecka
• dziecko w pedagogii Janusza Korczaka
• uprzedmiatawianie uczniów