منظر (Jun 1395)
منظر مشترک : نسبت زیبایی‌شناسی و اکولوژی
Abstract
این مقاله مشترک، خروجی بحثی است که به ارتباط زیبایی‌شناسی و اکولوژی و امکان وجود یک «زیبایی اکولوژیکی» می‌پردازد. امکانی که بر طراحی، برنامه‌ریزی و مدیریت منظر مؤثر است. ما سؤالات حل‌نشده و درک مشترکمان درباره این ارتباط و اهمیت زیبایی‌شناسی در فهم و تأثیر آن بر تغییرات منظر را تشریح و راه‌هایی که در آن زیبایی‌شناسی و اکولوژی احتمالاً متضاد یا مکمل‌اند را توصیف می‌کنیم. در ابتدا برای درک بهتر موضوع، رئوس مدل مفهومی ارتباط زیبایی‌شناسی- اکولوژی ارائه می‌گردد. ما فرض کردیم : 1. با اینکه پدیده‌های انسانی و زیست‌محیطی در گستره مقیاسی وسیعی رخ می‌دهند اما انسان در مقیاسی خاص با پدیده‌های زیست‌محیطی درگیر می‌شود که آن مقیاس خاص، تجربه‌های او از منظر اطرافش است. یعنی قلمرو ادراکی انسان.2. تعاملات درون این قلمرو، باعث افزایش تجربه‌های زیبایی‌شناختی می‌شود که می‌تواند منجر به تغییراتی گردد که بر انسان‌ها، منظر و درنتیجه بر اکوسیستم مؤثر است.3. زمینه یا بستر (متن)، بر تجربه زیبایی‌شناختی از منظر مؤثر است. زمینه، دربرگیرنده اثرات انواع مختلف منظر (کشاورزی، فرهنگی، شهری و طبیعی) و نیز فعالیت‌های فردی و اجتماعی است. به نظر ما برخی بسترها و زمینه‌ها دارای نوعی از زیبایی هستند که سنتاً به آن‌ها «زیبایی منظره» گفته می‌شود و برخی دیگر واجد نوعی متفاوت از تجربه زیبایی مانند هویت و تعلق هستند. سرانجام خواهیم گفت که چگونه مداخله از طریق برنامه‌ریزی منظر، طراحی و مدیریت آن یا به طریق دانش‌افزایی ممکن است به برقراری ارتباط مطلوب بین زیبایی‌شناسی و اکولوژی بیانجامد. ما ویژگی‌های بحث‌انگیز این زیبایی‌شناسی اکولوژیکی را بررسی می‌کنیم. این مداخلات که می‌توانند در حفظ الگوهای مفید منظر و شیوه‌های آن کمک‌کننده باشند، ذاتاً هنجاری هستند ما وجوه اخلاقی معانی آن‌ها را مدنظر داریم.
