منظر (Mar 2019)
تزئین‌گرایی، آفت باغ‌های ایرانی میراث جهانی
Abstract
نوشتار حاضر سعی دارد تصویری کلی از وضعیت فعلی منظر کشاورزی باغ‌های ایرانی ثبت‌شده در میراث جهانی یونسکو ارائه نماید. باغ‌های مورد مطالعۀ میدانی در این پژوهش عبارتند از: باغ عباس‌آباد (بهشهر)، باغ فین (کاشان)، باغ اکبریه (بیرجند)، باغ دولت‌آباد (یزد)، باغ پهلوان‌پور (مهریز)، باغ چهلستون (اصفهان) و باغ شاهزاده (ماهان).در خصوص نتایج این مطالعه باید گفت علی‌رغم اصالت و هویت‌بخشی منظر مثمر در باغ ایرانی، توجه چندانی به حفاظت، مرمت و مطالعۀ آن نشده است. در باغ‌های فین کاشان و چهلستون این منظر کاملاً از بین رفته و به منظر زینتی غیراصیل تبدیل شده است. منظر کشاورزی باغ عباس‌آباد نیز در حال حاضر وجود ندارد. منظر تولیدی باغ‌های اکبریه، شاهزاده و پهلوان‌پور در حال حاضر موجود است که اقداماتی جدی در خصوص حفاظت و بهسازی آن باید صورت پذیرد. سطح مولد باغ دولت‌آباد، تغییر کاربری نیافته است اما حالت پویا و سرزنده‌ای هم ندارد. تدوین اصول و معیارها با مشورت‌گرفتن از صاحب‌نظران و خبرگان و انتشار آن در میان پایگاه‌های باغ‌های ثبت‌شده در میراث جهانی، بازدیدهای مکرر و دعوت از صاحب‌نظران داخلی و خارجی، می‌تواند زمینه را برای احیای دوبارۀ بخش تولیدی باغ‌های ایرانی فراهم آورد تا تصویر کاملی از این باغ در معرض دید گردشگران و پژوهشگران قرار گرفته و زمینه برای برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری کشاورزی نیز فراهم شود.
Keywords
