بررسی ویژگی های روان‌سنجی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی

Abstract

مقدمه: شناسایی دقیق گستره مربوط به مشکلات جنسی در زنان و مردان متاهل با استفاده از ابزارهای سنجش دقیق، معتبر، مفید و کاربردی می­تواند راهگشای ارزیابی دقیق و طرح­ریزی یک برنامه درمانی مؤثر و کارآمد باشد. مطالعه حاضر نیز با هدف بررسی ابعاد روان­سنجی و سنجش میزان روایی و پایایی آن را در جامعة ایرانی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی در جامعه ایرانی انجام گرفت.روش‌: این مطالعه در حیطه روان­سنجی و از نوع توصیفی است. نمونه مورد مطالعه، 385 نفر از زنان و مردان متاهل استان قم به صورت در دسترس انتخاب شدند. از این بین به طور مساوی 50 درصد خانم و 50 درصد آقا می‌باشند و باتوجه به شیوع کرونا و نبود امکان تجمعات غیرضروری موجود، پرسشنامه‌ها به نسخۀ آنلاین تبدیل شده و لینک آن از طریق سایت پرس‌لاین در اختیار افراد نمونه قرار گرفت. شرایط ورود و خروج مشخص فضایی برای پاسخگویی ایجادکرد. نسخة فارسی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی پس از مراحل ترجمه - بازترجمه، تنظیم و همراه با پرسشنامه­های رضایت جنسی (ISS) و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس اجرا گردید. برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عامل تأییدی استفاده شد. شاخص­ روایی محتوایی (CVI ) و نسبت روایی محتوایی (CVR) به منظور بررسی روایی محتوی به­کاربرده ­شدند. در این پژوهش روایی همگرا، از راه محاسبه همبستگی پیرسون بین نمرات این پرسشنامه با نمرات پرسشنامه رضایت جنسی و روایی واگرای آن نیز از راه محاسبه ضریب هبستگی پیرسون بین نمره‌های این پرسشنامه با نمرات پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس21 dass بررسی شد. همچنین جهت سنجش پایایی نیز از روش دونیمه‌سازی و محاسبه آلفای کرونباخ استفاده شد.در این مطالعه از نرم‌افزارهای spss نسخه 24 و لیزرل نسخه 8/8 برای تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده گردید.نتایج: تحلیل عامل تأییدی مدل 5 عامل پرسشنامه را مورد تأیید قرار داد و از شاخص­های برازش مناسبی برخوردار بود(08/0=RMSEA). در مطالعه حاضر شاخص­های مربوط به روایی محتوا همگی در سطح قابل قبولی قرارداشتند(بالای 80/0). روایی همگرا در دامنة بین 50/0 تا 79/0 و روایی واگرا بین 40/0- تا 62/0- قرار داشت(05/0>p). آلفای کرونباخ پرسشنامه 93/0 و ضریب همبستگی بین دو نیمة آزمون در شیوة پایایی دو نیمه‌سازی 77/0 بود(05/0>p). سطح معنی­داری هم 05/0 درنظرگرفته­شد.بحث و نتیجه ­گیری: نتایج حاکی از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه خودارزیابی مشکلات جنسی در مردان و زنان متاهل ایرانی بود. این پرسشنامه با توجه به پایایی و روایی مناسب آن می­تواند در موقعیت­­های پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار گیرد و زمینه پژوهش­های متعددی در قلمرو روان­شناسی خانواده و شناسایی مشکلات جنسی را فراهم آورد.

Keywords

• روایی
• پایایی
• مشکلات جنسی
• ارزیابی
• رضایت جنسی
• عاطفه منفی
• ویژگی های روان‌سنجی