تأثیر تحریک مستقیم جمجمه‌ای و تمرینات منتخب حرکتی بر مهارت‌های حرکتی درشت در کودکان با اختلال طیف اتیسم

Abstract

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تحریک مستقیم جمجمه‌ای (tDCS) بر قشر حرکتی اولیه و تمرینات منتخب حرکتی بر مهارت‌های حرکتی درشت (هدف‌گیری و گرفتن) در کودکان با اختلال طیف اتیسم بود. روش پژوهش، شبه‌آزمایشی بود و از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه شم استفاده شد. تعداد 18 کودک شش تا 14 سال با اختلال طیف اتیسم با روش نمونه‌گیری دردسترس و با توجه به معیارهای ورود به پژوهش انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و شم قرار گرفتند. آزمودنی‌ها به‌مدت 10 جلسه (سه جلسه در هفته)، تحت tDCS آندی به‌مدت 20 دقیقه بر قشر حرکتی اولیه (M1 ) قرار گرفتند. نُه آزمودنی تمرینات حرکتی را بعد از تحریک مغزی با هدف بهبود مهارت‌های حرکتی درشت انجام دادند. نُه آزمودنی دیگر در جلسات تمرینات حرکتی به‌طور مشابهی شرکت کردند؛ با این تفاوت که تحریک مغزی ساختگی اعمال می‌شد (گروه شم). آزمون هدف‌گیری و گرفتن از مجموعة آزمون‌های ارزیابی حرکت برای کودکان (MABC2) قبل از مداخله و پس از 10 جلسه (بعد از مداخله) ارزیابی شدند.برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس مختلط دوعاملی آزمون تی همبسته استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که تحریک مستقیم جمجمه‌ای روی قشر حرکتی اولیه به‌همراه تمرینات حرکتی تأثیر معناداری بر بهبود مهارت‌های حرکتی درشت در کودکان بـا اختلال طیف اتیسم دارد (P ≤ 0.05)؛ درحالی‌که تمرینات حرکتی بدون تحریک مستقیم جمجمه‌ای منجر به بهبود مهارت‌های حرکتی درشت در کودکان بـا اختلال طیف اتیسم نمی‌شوند. یافته‌هـا بیانگر این موضوع است که تحریک مستقیم جمجمه‌ای می‌تواند مکمل سودمندی برای تمرینات حرکتی با هدف بهبود مهارت‌های حرکتی در کودکان با اختلال اتیسم باشد.

Keywords

• تحریک مستقیم جمجمه‌ای
• تمرینات حرکتی
• مهارت‌های حرکتی درشت
• اختلال طیف اتیسم