هنر و تمدن شرق (Jun 2017)
شهرباغ، ساختار شهری شیراز قدیم
Abstract
در شهرهای قدیمی ایران، ساختار شهر با توجه به منابع آب شکل گرفتهاست. در این میان نقش باغ در شکلگیری ساختار شهرهای ایران کلیدی و مهم است. عامل آب و زیرساخت سبز، از مهمترین اجزا شهر ایرانی است. این دو عامل، ساختارهای متفاوت و در عین حال همراستایی در شهرهای ایران ایجاد کردهاست.فضاهای سبز شهری، علاوه بر ایجاد سبزینگی در داخل شهر، اطراف آن را نیز پوشش میدادهاست. نتیجه آن ایجاد یک خرد اقلیم مناسب، در میان اقلیم نامناسب است. در عین حال این فضاهای سبز، عامل تولید نیز به حساب میآمدهاست. واحدهای تولیدی کوچک و بزرگی نهتنها اقتصاد شهری را تأمین میکردند، یک منظر شهری را نیز به وجود میآوردند، در واقع شهر، شهری پایدار بودهاست. پژوهش حاضر به دنبال کشف این رابطه در شهر شیراز است تا بتواند به یکی از الگوهای ساختار شهر ایرانی دست پیدا کند. در این پژوهش به روش اکتشافی، مبتنی بر مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانهای، اطلاعات لازم گردآوری و تحلیل شدهاست. نتایج حاصله، حاکی از یک اکوسیستم پایدار شهری بوده که چرخه کاملی از آب و گیاه و شهر را شکل میداده که علاوه بر ایجاد خرد اقلیم مناسب، منظر زیبا و پایدار شهری را نیز به وجود آوردهاست.