Zastosowanie arystotelesowskiej koncepcji toposu w badaniach wizerunku medialnego liderów politycznych i religijnych – przyczynek do dyskusji

Abstract

Teza/cel: Tekst ma charakter przeglądowy i jest próbą wskazania użyteczności arystotelesowskiej teorii „miejsc” retorycznych w medioznawczych badaniach wizerunku liderów politycznych i religijnych. Uwzględniono podział topoì na naturalne (antropologiczne) i kulturowe (ideologiczne). Pierwsze z nich rozumiane są jako świadomie bądź nieświadomie głęboko zakorzenione we wspólnej ludzkiej naturze, dotyczą zatem wszystkich ludzi. Drugie z kolei badają sposób realizacji ludzkiej natury w przestrzeniach kultury różnych epok historycznych. Tekst jest głosem w dyskusji i próbą udowodnienia, że teorię toposów można uznać za komplementarną wobec teorii framingu w analizie medialnego wizerunku liderów politycznych i religijnych. Metoda badawcza: W podjętej analizie uwzględniono m.in. kwestie tożsamości, stereotypizacji oraz wybrane wizerunkowe i komunikologiczne wymiary przywództwa politycznego i religijnego. Posłużono się metodą analizy i syntezy. Odwołano się do teoretycznych prac badawczych nad zastosowaniem koncepcji topoì w naukach o komunikacji społecznej i mediach oraz framing analysis takich medioznawców, jak m.in. Norberto Gonzàlez Gaitano, Terézia Rončáková, Piotr Studnicki, Douglas Walton, Chris Reed, Fabrizio Macagno. Wyniki/Wnioski: Toposy mogą być stosowane zarówno do budowania wizerunku pozytywnego jak i negatywnego liderów politycznych i religijnych. Zastosowanie tych samych struktur argumentacyjnych w tekście daje możliwość spotkania się zwolennikom i przeciwnikom określonych osób bądź instytucji. Toposy mają zastosowanie w budowie klucza kategoryzacyjnego i stanowią istotną pomoc w interpretacji tekstu. Można je uznać za teorię komplementarną wobec framingu w analizie medialnego wizerunku liderów politycznych i religijnych.

Keywords

• topoì
• ramy interpretacyjne
• wizerunek
• lider religijny
• lider polityczny