İlahiyat Tetkikleri Dergisi (Jun 2024)
Kitap Kritiği: Kadir Demirci. Zeydiyye ve Hadis. ed. Atilla Atik. Ankara: Gece Akademi, 2019.
Abstract
Son zamanlarda Zeydiyye’ye dair gerek şahıs ve eser, gerekse tarih, yorum ve literatür eksenli çalışmaların dini ilimlerin hemen her bir sahasında kendisini göstermeye başladığı görülmektedir. Türk akademyasının söz konusu geleneği çeşitli yönleriyle ele alması memnuniyet verici bir gelişme olarak görülebilirse de bu doğrultudaki araştırmaların bir yekûn olarak sonraki çalışmalara fikrî kaynaklık teşkil edecek olması, söz konusu çalışmaları daha da önemli hale getirmektedir. Kadir Demirci’nin Zeydiyye’nin hadis anlayışına hasrettiği eseri, bu bakımdan oldukça önemli bir konuma sahiptir. Yazarın Zeydiyye ve Hadis başlıklı çalışmasını çeşitli yönlerden ele alan bu tanıtım yazısı, eserin zati kıymetini ilgililerle ve özellikle de hadis akademyası ile paylaşmayı hedeflemektedir. Şiî geleneğin bir kolu olan Zeydiyye, Zeyd b. Ali’nin (ö. 122/740) isyanı sonrası ona mensubiyetin siyasî bir tezahürü olarak ortaya çıkmış, Kâsım er-Ressî (ö. 246/860) ile fikrî ve itikadî yapıya kavuşmaya başlamış, Yahyâ b. Hüseyin (ö. 298/911) ile kurumsal kimlik kazanarak müstakil bir oluşum haline gelmiştir. Zeydiyye İslam kültür ve düşünce geleneği içerisinde zaman zaman inkıtalara rağmen günümüze kadar varlığını sürdürmüş bir mezheptir. Benimsediği görüşler, ortaya koyduğu siyasî tavır ve ürettiği müktesebat ile zengin İslam birikimine birçok sahada kayda değer katkılarda bulunmuştur. Dolayısıyla Müslüman topluluklar açısından diğer farklı/özgün oluşumların da çeşitli yönleriyle incelenerek bizzat kendi kaynaklarından hareketle görüş ve kabullerinin ortaya konulması önem arz etmektedir. Bu doğrultuda söz konusu mezhebin hadis ve sünnete dair klasik ve modern döneme yansıyan anlayış ve yaklaşımlarını tarihi bir seyir ve bilimsel bir bakış açısıyla ele alan Zeydiyye ve Hadis adlı eser; ilgi alanı, kapsamı, metodu ve zengin muhtevasıyla dikkati çekmekte ve tanıtımı hak etmektedir.
Keywords
