بررسی تطبیقی تأثیر آراء سن آگوستین و توماس آکویناس بر هنر نقاشی سده‌های میانه مسیحی

Abstract

سده‌های میانه مسیحی، طی ده قرن حاکمیت بر هنر غرب، دربردارنده آثار متعدد نقاشی مسیحی است. دو فیلسوف، یعنی سن آگوستین و توماس آکویناس، بیش‌ترین تأثیر را در هنر این دوران داشته‌اند. تعالیم آگوستین و توجه دادن مردم به عوالم معنوی، دیدی الهی به هنر سده‌های میانه بخشید. آکویناس نیز در ادامه این روند، بر تعلیمی بودن هنر برای رسیدن به سعادت تاکید کرد، با این تفاوت که، توجه به امور محسوس و مادی را به‌عنوان مقدمه شناخت عوالم روحانی مطرح نمود. این مقاله، در پی سوالاتی از قبیل تفاوت آراء آگوستین و آکویناس درباره هنر، و تأثیری که آن‌ها بر هنر نقاشی سده‌های میانه گذاشته‌اند و اینکه چه تفاوتی میان نقاشی‌های اوایل و اواخر سده‌های میانه وجود دارد، نوشته شده است. هدف از پژوهش حاضر، تبیین آراء این دو فیلسوف و تأثیرات آن‌ها بر هنر نقاشی سده‌های میانه است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، تا پیش از قرن سیزدهم، تحت تأثیر آگوستین می‌توان به ویژگی‌هایی مانند توجه به امور معنوی، سادگی، عدم کاربرد پرسپکتیو، شفافیت و درخشانی رنگ‌ها، تناسب و وحدت و به‌طور کلی هنری آرمانی اشاره کرد؛ اما بعد از قرن سیزدهم از یک سو، به سیر روح از عالم ناسوت به لاهوت توجه شد و از سویی، ضمن رعایت تناسب، شفافیت و هماهنگی، جنبه‌های مادی و عاطفی آثار افزایش یافت. در نهایت، می‌توان نتیجه گرفت که، آثار نقاشی تا پیش از قرن سیزدهم، جنبه‌ای معنوی و الهی داشته است؛ اما پس از آن، سیر مادی و انسانی به خود می‌گیرد. این تحقیق، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.

Keywords

• سن آگوستین
• توماس آکویناس
• نقاشی سده‌های میانه
• مسیحیت
• فلسفه مدرسی