اثر تنش شوری بر برخی صفات بیوشیمیایی و مرفولوژیکی سه ژنوتیپ گندم نان

Abstract

شوری در حال تبدیل‌شدن به یک مشکل جدی در نقاط مختلف جهان است. شوره‌زارها سه برابر بزرگ‌تر از زمین مورداستفاده برای کشاورزی می‌باشد. ازاین‌رو به‌منظور بررسی اثر شوری بر برخی شاخص­های مورفولوژیک و بیوشیمیایی در ژنوتیپ­های گندم آزمایشی در شرایط کشت هیدروپونیک در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح شوری (شاهد و هدایت الکتریکی 6 دسی زیمنس بر متر) و سه ژنوتیپ [دو لاین موتانت T-67-60)، (T-65-7-1 و رقم طبسی] بودند. ابتدا بذور لاین­های موتانت T-65-7-1 وT-67-60 و طبسی برای داشتن گیاهچه ­های عاری از هرگونه آلودگی ضدعفونی گردید. سپس بذور روی کاغذ صافی مرطوب درون پتری­دیش در شرایط تاریک انکوباتور به مدت 3 روز در دما 1±24 سانتی­گراد کشت شدند. پس‌ازآن انتقال گیاهچه ­ها در محیط مایع یوشیدا به روش هیدروپونیک در شرایط تیمار شوری و شاهد قرار گرفتند. صفات مورد ارزیابی شامل وزن­تر و خشک ساقه و ریشه و طول ساقه و ریشه به‌عنوان صفات مورفولوژیک و میزان اسید آسکوربیک، آنزیم لیپوکسی­ژناز (LOX)، کلروفیل و شاخص اکسیداسیون سلولی (TBARM) به‌عنوان خصوصیات بیوشیمیایی اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری بر رشد گیاه تأثیر منفی دارد. با اعمال شوری میزان LOX، TBARM، اسید آسکوربیک و کلروفیل در ژنوتیپ­های موردمطالعه اختلاف معنی­داری نشان داد. بیشترین میزان تغییرات LOX و TBARM مربوط به رقم طبسی و کمترین مقدار مربوط به لاین T-67-60 بود. با توجه به همبستگی منفی بین میزان TBARM، LOX و کلروفیل با تحمل به شوری، چنین به نظر می­رسد که لاین موتانت T-67-60تحمل بیشتری در مقایسه با ژنوتیپ­های دیگر داشت.

Keywords

• Gamma radiation
• Hydroponic
• Mutant lines
• Wheat Tabasi