AFET SONRASI YARDIM MALZEMESİ DAĞITIMI İÇİN ROTA ÜRETME-ELEME ALGORİTMASI VE TAMSAYILI PROGRAMLAMA KULLANIMI

Abstract

Bu çalışmada, afet sonrası yardım malzemesi taşıma problemi, literatürde yer alan kapasite kısıtlı araç rotalama problemi olarak kurgulanmış ve çözümü için iki-aşamalı çözüm yaklaşımı geliştirilmiştir. Geliştirilen yaklaşımın ilk aşamasında, rota üretme-eleme algoritması ile araç kapasite kısıtını sağlayan uygun rotaların üretilerek, bu kısıtı sağlayamayan rotalar ise elenmiştir. İkinci aşamada ise, algoritma ile üretilen uygun rotalar, önerilen tamsayılı programlama modelinin girdisi olarak kullanılmış olup, bu model ile yardım malzemelerinin hangi rotalar üzerinden ve hangi araçlarla taşınacağını gösteren bir taşıma planı oluşturulmuştur. Kapasite kısıtlı araç rotalama probleminin NP-zor yapısı sebebiyle oluşan uzun çözüm sürelerine karşın, geliştirilen rota üretme-eleme algoritması ile daha kısa sürede çözüm elde edilmesi sağlanmıştır. Rota üretme-eleme algoritmasında, araç kapasite kısıtı dikkate alındığından dolayı, tamsayılı programlama modelinde bu kısıt ortadan kaldırılmış, bu sayede problemin karmaşıklığında önemli oranda azalma sağlanmıştır. Bu durum, geliştirilen algoritmanın çözüm süresine olumlu etkisini ortaya koymaktadır. Geliştirilen yaklaşım bir deprem örnek olayı üzerinde ve örnek bir bölge için test edilmiş ve sonuçları analiz edilmiştir.

Keywords

• araç rotalama problemi
• insani yardım lojistiği
• tamsayılı programlama
• vehicle routing problem
• humanitarian relief logistics
• integer programming
• transportation plan