پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی (پیوسته) (Feb 2021)
مطالعه‌ای بر ضرورت کاربست روش‌شناسی‌های مبتنی بر هنر
Abstract
پیدایش روش‌شناسی‌های مبتنی بر هنر، یکی از جدیدترین رویدادهای قرن اخیر در عرصة روش‌های تحقیق کیفی در علوم انسانی و هنر، موضوع اصلی نوشتار حاضر است. روش‌شناسی‌های مبتنی بر هنر، با فرا رفتن از روش‌های عقلانی و معرفی تجربة هنری به عنوان شکلی از تفکر، موجب تغییر دیدگاه پارادایمی غالب در پژوهش شده و شیوه‌های متنوع و جدیدی برای پژوهیدن و ارتباط با جهان فراهم کرده‌اند. شناخت، معرفی و مطالعة ضرورت‌های آن‌ها از اهداف این جستار است که با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی، و راهبردهای استقرایی و استفهامی صورت گرفته است. پرسش‌های هستی‌شناختی این نوشتار عبارت‌اند از: روش‌تحقیق مبتنی بر هنر چیست؟ چه نوع‌هایی وجود دارند؟ ویژگی‌ها، اهداف، خاستگاه و کاربست‌های آن‌ها چیست؟ به موجب رهیافت این پژوهش، هشت روش‌شناسی مبتنی بر هنر وجود دارند که هنر را در وجوه مختلف و ابعاد گوناگون مورد توجه قرار می‌دهند. این روش‌شناسی‌ها علاوه بر امکاناتی که در فرایند، جمع‌آوری، تحلیل، ارائة داده‌ها و دیگر بخش‌های تحقیق، به پژوهش عرضه می‌کنند، زمینه‌هایی برای فعال‌سازی جنبه‌های حسی، عاطفی و زیبایی‌شناختی ادراک پژوهشگر فراهم کرده و موجب تحول در نظام روشی پژوهش شده‌اند. پذیرش فعالیت هنری به مثابه پژوهش و همچنین تثبیت این روش‌شناسی‌ها به صورتی مستقل از روش‌شناسی‌های علوم انسانی و اجتماعی، از چالش‌های متفکران این عرصه است.
Keywords
