Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2022)
Bir İdealin İnşası: Stoacı Dünya Yurttaşlığı
Abstract
Antikçağ ve Aydınlanma düşüncesinin başlıca ideallerinden olan dünya yurttaşlığı, çağdaş felsefenin ve siyaset tartışmalarının halen tartışılan konularındandır. Günümüzde evrensel ile yerel, insanseverlik ile yurtseverlik arasındaki gerilimi/uzlaşmayı vurgulayan düşünürlerden bazıları, bu kadim ideali çağdaş koşullara uyarlayarak yeniden dile getirirler; diğerleri ise onu geride bırakılması gereken tarihsel bir an, bir nostalji olarak düşünürler. Bununla birlikte bu kavramın yahut idealin tarihi oldukça karmaşıktır; nitekim yüzyıllar boyunca yurttaşlık konumunu dolduran özneler farklılaşmış ve yurdun anlamı da dönemden döneme değişmiştir. Kökleri Kinik filozoflara dayanan dünya yurttaşlığı ilk kez Stoacıların uzun uzadıya temellendirdikleri bir ideal olsa da bu okulun düşüncesinde bile onun tek bir anlamı yoktur. Bu kadim ideal, Stoacılığın dönemleri boyunca farklılaşmış ve günümüzdeki anlamını ancak geç dönem Stoacı filozoflarla kazanmıştır. O halde halen tartışılan bir kavramın tarihini, belirli bir dönemle sınırlayarak incelemeyi amaçlayan bu yazıda, Stoacı dünya yurttaşlığı kavramına odaklanılmaktadır. Stoacılığın dönemleri boyunca dünya yurttaşlığının nasıl değiştiği ve bir ideal olarak nasıl temellendirildiği ele alınmaktadır.
Keywords
