Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi (Nov 2017)
II. Dünya Savaşı’nın Sonu ve Truman Doktrini’nin Ortaya Çıkışı
Abstract
II. Dünya Savaşı, tüm dünyada büyük bir yıkıma neden olmuştu özellikle Avrupa coğrafyası büyük oranda tahrip edilmişti. Yıkımın izlerini silmek için bir kalkınma hamlesi başlatılmıştı. ABD ve SSCB, yeni süreçte etkinliğini arttırmak için kendine taraftar bulmaya çalışmış, yakın ilişki kurdukları devletleri askeri, siyasi ve ekonomik yönden desteklemişti. Verilen desteğin arkasındaki temel amaç, az gelişmiş ülkeleri yardım ve kalkınma adı altında denetim altında alma isteğiydi. Sovyetlerin 1946 yılı ile birlikte Ortadoğu, Hint Okyanusu ve Akdeniz’e inme gayreti, bölgede hâkimiyetini kaybetmek istemeyen İngiltere’yi kaygılandırmıştı ancak bu hamleyi durduracak yeterli gücü de yoktu. İngiltere’nin Mart 1947’den itibaren savaş sonrasında Türkiye ve Yunanistan’a yapılmaya başlanan yardımı durduracağını ABD’ye bildirmesi, ABD’nin yardım sürecini hızlandıran önemli bir faktör olmuştu. İngiltere’nin yerini alan ABD, Sovyetlerin yayılmacı politikasına karşılık dünyanın dört bir yanında kendi yayılma siyasetini geliştirmiştir. İngiltere’nin oluşturduğu kurulu düzenin ABD’ye devredilmesi Sovyet Rusya’nın işini son derece zorlaştırmıştı. Soğuk Savaş Döneminin başlangıcında önemli bir gelişme olarak kabul edilen bu devir; Akdeniz ve Ortadoğu’da ABD’nin söz sahibi olmasını kolaylaştırmıştı. ABD Başkanı Harry S. Truman’ın 4 Mart 1947 tarihinde Türkiye ve Yunanistan’a askeri yardımda bulanacağını ilan etmesi bölgedeki güç yarışlarına yeni bir boyut kazandırmıştı.
Keywords
