Antropologija i/kao primenjena etika: Teorija i metod "skriveni" u Etičkom kodeksu Američke antropološke asocijacije

Abstract

U kontekstu predstoćeje obnove rada Etnološkog i antropološkog društva Srbije, i normalizacije rada profesionalnih društava, kao i povremenog usvajanja njihovih etičkih kodeksa u Srbiji, analiziramo etički kodeks najveće antropološke profesionalne asocijacije na svetu – Američke antropološke asocijacije (AAA). Polazeći od pretpostavke da etički kodeksi nisu "čisti" moralni algoritmi poželjnog/ispravnog postupanja, već da su obogaćeni/opterećeni "skrivenim" teorijskim i metodološkim pretpostavkama, bilo njihovih neposrednih autora, bilo na nivou prećutnog znanja disciplinarne zajednice, analiziramo šta sve srpska etnološka/antropološka zajednica može da nauči iz geneze, strukture, funkcije i kritika upućenih etičkom kodeksu AAA. Razmotramo i tezu da su etički kodeksi antropoloških asocijacija legitimacijske narativne prakse, poput magijskih, kojima disciplina pokušava da se iz statusa fluidnog i društveno uglavnom neprepoznatog (pa i opskurnog) zanimanja transformiše u opšte priznatu, formalno licenciranu i uglednu profesiju. Predlažemo da antropologija u Srbiji, umesto da se ispraznim magijskim formulama nevešto legitimiše kao profesija putem uspostavljanja teorijsko-metodološki opterećenog etičkog kodeksa čija je primena kontraindikovana, izgradi profesionalni status tako što će, u savezu sa primenjenom etikom, ponuditi usluge kastomizacije etičkih kodeksa drugim zanimanjima, u vidu kulturne analize moralnog odlučivanja.