Majallah-i Huqūqī-i Biyn/al-milalī-i (Nov 2023)

امکان‌سنجی اعمال قواعد بازرگانی فراملی در داوری مبتنی بر اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی

  • روشنک دارابی قاسمی,
  • علی رضایی

DOI
https://doi.org/10.22066/cilamag.2023.707426
Journal volume & issue
Vol. 40, no. شماره 71 ( پائیز)
pp. 163 – 200

Abstract

Read online

قواعد بازرگانی فراملی به‌عنوان نظام سوم حقوقی در کنار نظام حقوقی داخلی و بین­­المللی جهت تنظیم روابط تجار مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از موضوعات بحث‌برانگیز مربوط به قواعد بازرگانی فراملی این است که چنانچه طرفین توافق نموده باشند اختلاف ایشان بر مبنای اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی حل و فصل شود، آیا به‌طور ضمنی به منزلة اعطای اختیار اعمال قواعد بازرگانی فراملی به داور نیز هست؟ به عبارت دیگر در این مقاله بررسی می‌شود آیا اعمال داوری مبتنی بر اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی، این اختیار و اقتدار را به داور می­دهد تا قواعد بازرگانی فراملی را اعمال نماید. این اختلاف‌نظر ناشی از این موضوع است که اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی را به‌عنوان اصیل‌ترین منبع قواعد بازرگانی فراملی و به تعبیری شاکلة آن معرفی می‌نمایند. از همین رو این نظریه مطرح می‌شود که حاکمیت قواعد بازرگانی فراملی بر اختلاف به منزلة تجویز ضمنی رسیدگی بر اساس اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی است و بالعکس؛ یعنی چنانچه داور مجاز در اعمال اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی باشد می‌تواند قواعد بازرگانی فراملی را به کار برد. در این پژوهش سعی بر آن است تا ضمن تحلیل نظریة فوق در اندیشه­های حقوقی و رویة عملی، به این موضوع پرداخته شود که اصول عدل و انصاف و روش کدخدامنشی با داشتن وحدت مبنا با قواعد بازرگانی فراملی، سبب تعدیل و تلطیف فرایند داوری می‌شوند. مضافاً بررسی می‌شود در فرض حاکمیت هر دو عنوان، حدود اختیارات داور در کنارنهادن قواعد محض و دست و پاگیر حقوقی چگونه است.

Keywords