Tetkik (Oct 2023)
İslam Hukukunda Araç Sigortası (Tekâfül)
Abstract
Geçtiğimiz yüzyılda, İslam toplumlarında sigorta sözleşmesinin şer’i hükmü hakkında uzun bir tartışma yaşandı. Sigorta alanı, İslam hukuku ve hukuki bir perspektiften karmaşıklaşmış ve çeşitlenmiştir. İslam hukuku tarafından ilgi çekici bir konu olduğu için, bazı sigorta türleri dünya genelinde birçok yasa uyarınca zorunlu hale gelmiştir. Bu durum, sigorta konusunun hem dini hem de hukuki açıdan önemli olduğunu göstermektedir. Bu makale, genel olarak tekâfül sigortasını ele almaktadır ve araç sigortası üzerinde durmaktadır. Araç sigortası, birçok ülkenin yasalarına göre zorunlu hale gelmiştir. Bu konu, İslam hukukunun bakış açısına odaklanmasına rağmen birçok çıkarı içermektedir. Araç sigortası, zorunlu veya isteğe bağlı olabilir. İslam hukukçuları, Cidde'de düzenlenen bir toplantıda tekâfül sigortasının İslam hukukuna uygun olduğuna dair mutabık kalmışlardır. Uygulamada İslami tekâfül sigortası şirketleri ile ticari sigorta şirketleri arasındaki temel bazı farklar bulunmaktadır. Taraflar arasında (sigortalı ve zarar gören kişi) bir kaza meydana geldiğinde, üçüncü şahsın tazminat talep etmesi koşuluyla, İslami tekâfül sigorta şirketleri, sigortalıları tazmin etmek veya paralarını geri vermek için bir sigorta fonu işletirler. Bu sigorta fonu, sahipliği veya yükümlülüğü sigortalılara aittir ve katılımcılara ait olan katkıların artı miktardan iadesini sağlar. Şirket, bu fona sadece İslam hukuku tarafından onaylanmış yollarla (örneğin mudârabe, ücretli vekillik gibi ortaklık veya vekâlet temelli finansal araçlarla) müdahale edebilir ve bu araçları kullanarak faizsiz yatırımlar yapabilir.
