Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (Dec 2019)
Türkiye’de Kamu Hizmeti Yayıncılığı Açısından Dinî Temalı TV Programları ve Diyanet TV Program Türleri Üzerine Bir İnceleme
Abstract
Diyanet İşleri Başkanlığı televizyon yayınları üretmeye/ürettirmeye 1987 yılında başlamıştır. 1990’lı yıllarda tecimsel televizyonların ortaya çıkmasıyla birlikte Diyanet İşleri Başkanlığının örgütlenmesi, tekniği, yayın içeriği, planlama ve denetimlerinin bizatihi kendi eliyle yürütüleceği, müstakil televizyon yayıncılığı yapması talebi, bizatihi kurum tarafından gündeme getirilmiştir. Dolayısıyla bu çalışmanın konusunu, kamu hizmeti anlayışı bakımından dinî temalı programlar oluşturmaktadır. Bu çerçevede çalışmada kamu hizmeti yayıncılığını yerine getiren TRT’deki dinî temalı programların tarihçesine ve söz konusu programlarla ilgili tartışmalara yer verilecek ve kamu hizmeti yayıncılığında yeni bir dönemi başlatan Diyanet TV’nin yayın içerikleri ile program türleri ele alınacaktır. Bu bakımdan araştırmanın temel problemini, kamu hizmeti yayıncılığı açısından Diyanet TV’nin program türleri oluşturmaktadır. Buna bağlı olarak çalışmanın evreni Diyanet TV’de yayınlanan programlardır. Çalışmanın kapsamı 2019 yılının ilk 6 ayı ile sınırlandırılmış ve 1 Temmuz 2019 tarihinden sonra yayınlanan programlar kapsam dışında bırakılmıştır. Çalışma evreninden sistematik rastlantısal örneklem yoluyla seçilen 15-31 Ocak 2019, 15-31 Mart 2019 ve 15-30 Haziran 2019 tarihleri arasındaki programlar analiz edilmiştir. Bu programlar öncelikle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından hazırlanan “Yayınlarda Program Türleri Kod, Tanım ve Sınıflandırmaları Rehberi” esas alınarak incelenmiş; ardından Diyanet TV’nin hangi tanımlamalarla programları türlere ayırdığı betimsel analizle değerlendirilmiştir.
