Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2021)
TÜRKİYE’DE 1923-1945 DÖNEMİNDE UYGULANAN ORMANCILIK POLİTİKALARI
Abstract
ÖZ: Mustafa Kemal Atatürk, Millî Mücadele yıllarından itibaren Türkiye’nin her alanda ilerlemesi için etkin bir faaliyet içerisinde bulundu. Bu kapsamda, yer üstü servetleri olarak nitelediği ormanlara ayrı bir önem verdi. Ülkede ormana dair bir bilincin ve kültürün oluşturulması için bizzat gayret sarf etti. Hükümete verdiği talimatlar neticesinde henüz Millî Mücadele devam ederken 1920-1921 sürecinde çeşitli orman yasaları yayımlandı. 1923- 1937 dönemindeki çalışmalar ile yabancı uzmanların kontrolünde bir orman planlaması ve teşkilatlanması gerçekleştirildi. Yasa tasarıları ve raporlar hazırlandı. Mevcut ormanların korunması ve yeni ormanlık alanların oluşturulması için bilimsel çalışmalar yapıldı. Teknik elaman ve personelin yetiştirilmesi amacıyla okullar açıldı. Türkiye’de ormancılık üzerine özellikle 1937’den itibaren kapsamlı çalışmalar gerçekleştirildi. Şehirlerde, Orman Müdürlükleri ve ormanlık alanlarda Orman Bölge Şeflikleri kuruldu. Orman işleri ve işletmeleri, Orman Genel Müdürlüğü’nün kontrolünde faaliyetlerini sürdürmeye başladı. Devlete ait olmayan ormanlar, Orman İdaresi’nin kontrolüne alındı. Ağaçlandırma faaliyetleri kapsamında fidanlıklar kuruldu. 1939’da Orman İşletme Yönetmeliği yayımlandı. Böylece, Devlet Orman İşletmelerinin kurulmasının önü açıldı. İkinci Dünya Savaşı yıllarında (1939-1945) orman ürünlerine olan iç talebin armasına bağlı olarak, orman işletmeciliğinin geliştirilmesi sağlandı. Birçok yerde orman revirleri açıldı. Orman varlığının arttırılması, geliştirilmesi ve korunması amacıyla 1945’te bazı istisnalar dışında tüm ormanlar devletleştirildi. Bu makale ile Türkiye’de planlı ve modern ormancılığa geçiş sürecinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, ormancılık faaliyetlerindeki kırılma noktaları esas alınarak dönemsel bir araştırma yöntemi uygulanmıştır. Bu sistematik temelinde yasal ve kurumsal düzenlemeler ile birlikte devletin ormancılık alanında etkisini arttırmasının sonuçları ortaya konulmuştur. ABSTRACT: Mustafa Kemal Atatürk was in an effective activity so that Turkey could progress in every year from the years of National Struggle. In this respect, he gave a special importance to the forests which he qualified as above ground richness. In order to create a consciousness and culture about forests, he made a special effort personally. He issued various forest laws during 1920-1921 while the National Struggle was still going on with the directions he offered to government. By means of the studies during 1923-1927, he realized a forest planning and organization under the control of foreign exports. Law drafts and reports were prepared. Scientific researches were carried out in order to preserve existing forests and create new forestland. Schools were established to train technical staff and personnel. Comprehensive studies were carried out on forestry in Turkey beginning from 1937. Forestry Directorates in cities and Forestry Sub-District Directorates were established in forest regions. Forestry Affairs and Enterprises started to carry out their activities under the control of General Directorate of Forestry. Non-governmental forests were taken under the control of Forestry Administration. Tree nurseries were founded within the scope of afforestation activities. Forest Management Regulation was issued in 1939. Thus, it paved the way of establishing State Forest Enterprises. During the Second World War (1939-1945), due to the domestic demand for forest products, the development of forest management was realized. Forest infirmaries were opened in many places. All the forests, with some exceptions, were nationalized in 1945 in order to increase the existent, of development and preservation of forests. By means of this research, the activities realized of forestry during the republic period were handled and evaluated under scientific method and data. With this article, it is aimed to examine the transition process to planned and modern forestry in Turkey. In the study, a periodic research method was applied based on the breaking points in forestry activities. On the basis of this systematic, the results of increasing the influence of the state in the field of forestry, together with legal and institutional arrangements, have been revealed.
Keywords
