Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Nov 2005)
İSTANBUL BÖLGESİNDEKİ ANDEZİTİK DAYKLARININ KONUMLARI: KRETASEDE GERİLME DAĞILIMINA BİR YAKLAŞIM
Abstract
Kıta kabuğunda egemen asal gerilme yönleri ile dayk yerleşimi arasında yakın bir ilişki olduğu eskiden beri bilinmektedir. Buna göre bir daykın doğrultusu, daykın sokulumu sırasındaki s1-s2 düzlemine paralel olmakta, dayk normali ise s3ü temsil etmektedir. Geç Kretase'de İstanbul bölgesinde egemen olan gerilme yönlerini saptamak amacı ile, bölgedeki Paleozoyik sedimenter kayalarını kesen daykların konumları ölçülmüştür. Genellikle andezit ve bazaltik andezitten oluşan, açık sarı, bej ve gri renkli olan dayklar masif görünümlü olup bol çatlak ve kırıklıdır. Daykların kalınlıkları 10-20 cm den başlayıp 10-11 m ye kadar uzunlukları ise onlarca metreye kadar değişebilmektedir. Petrografik çalışmalar daykların andezitik ve bazaltik bileşime sahip, porfirik ya da ofitik dokulu, ince taneli mikrolitik hamur içinde boyları 1,5 İle 3,5 mm arasında değişen plajioklaz fenokristalleri ile hornblend ya da ojit minerallerinden oluştuklarını göstermiştir. Daykların doğrultuları bazı yönlerin (K80°D, K40°D ve K35°B) ön plana çıktığı geniş bir saçılım gösterir. Bu durum İstanbul dayklarının derinde var olan bir platonun radyal dayk kümesi olabileceğine işaret eder. Diğer bir olasılık ise İstanbul dayklarının Batı Karadeniz okyanusal havzasının açılması, ve Batı Karadeniz fayının hareketi ile oluşan karmaşık ve değişken bir gerilme sistemine yerleşmiş rejyonal dayk kümesini temsil etmesidir.
