آب و توسعه پایدار (Aug 2014)
ریسک و مدیریت آب
Abstract
شمار فزاینده‌ی رخدادهای کم‌آبی در اقصی نقاط جهان و احتمال بروز بحران‌های اقتصادی ـ اجتماعی، تنش‌های اجتماعی و حتی جنگ به‌عنوان پیامدهای کم‌آبی، بیانگر گستردگی و اهمیت بیش‌تر چالش‌های آبی در مقایسه با چالش‌های تأمین انرژی (کاهش ذخایر نفت و ...) در دهه‌های آتی می‌باشد. در طول زمان با افزایش جمعیت، افزایش تقاضای منابع و فشار بر روی آن‌ها، درجه و مقیاس مخاطرات آبی دچار تغییر شده است. چنین تغییرات کمّی و کیفی در بدنه‌ی آب، تأمین و توزیع آب را با چالشی فزاینده روبرو کرده است. علاوه‌‌بر عوامل فوق، پدیده‌هایی نظیر تغییر اقلیم، خشکسالی، سیل، زلزله و ... نیز این مسئله را تشدید نموده و ریسک‌های زیادی را به جوامع تحمیل می‌نماید. فائق آمدن بر چنین مسائلی در مقیاس‌های مختلف (محلی، منطقه‌ای و ملّی)، جز در سایه ایجاد تغییرات زیربنایی در تفکّر ما نسبت به منابع آب و تغییر رویکرد‌ها از مدیریت بحران به مدیریت ریسک امکان‌پذیر نخواهد بود. بدیهی است شناخت صحیح مفاهیم پایه مدیریت ریسک به درک بهتر موضوع و یافتن راهکار‌های مناسب کمک شایانی خواهد نمود. در این مقاله، با ارائه تصویری کلان از مدیریت منابع آب از منظر عدم‌قطعیت و ریسک، به تشریح مفاهیم پایه در این حوزه (هم‌چون مخاطره، ریسک، آسیب‌پذیری و ...) پرداخته شده و چارچوب مدیریت ریسک نیز ارائه گردیده است.
Keywords
