Neoscytalidium dimidiatum [(Penz.) Crous & Slippers] ile İnokule Edilen Domates (Solanum lycopersici Mill) Bitkilerinde Meydana Gelen Patolojik Değişiklikler Üzerine İnokulasyon Metodlarının Etkisi

Abstract

Dünyada ve ülkemizde tarım ekonomisinde önemli bir gelir kaynağı olan domates bitkisi, biyotik ve abiyotik stres faktörlerine karşı oldukça hassastır. Bölgemizde son zamanlarda domates bitkilerinde sürgün ve gövde kurumaları, yaprak yanıklığı, kök çürüklüğü ve iletim demetinde nekroz oluşumuna yol açan Neoscytalidium dimidiatum hastalık etmeni tespit edilmiştir. Bu çalışmada, domates bitkilerinin farklı dokularına (yaprak, sürgün, gövde ve kök) farklı yöntemlerle (sprey, enjeksiyon, iğneleme, yaralama, buğday ile inokulasyon, spor solüsyonuna kök daldırma) hastalık etmeni inokulasyonu yapılmıştır. Kontrol bitkilerine ise herhangi bir uygulama yapılmamıştır. İnokule edilen tüm bitkilerin simptom indeks değerleri artış göstermiş, hastalık etmeni bitkinin hangi dokusundan ne şekilde giriş yaparsa yapsın enfeksiyona yol açmıştır. Kök bölgesinden yapılan inokulasyonların daha etkili olduğu görülmüştür. Bu bulgular fizyolojik parametreler ile de desteklenmiştir. Bu çalışma ile patojenin bilinen agresifliğinin yanı sıra enfeksiyon kapasitesinin devam ettiği, inokulasyon metoduna bağlı olarak sadece patojenisite derecesinin farklılık arz ettiği görülmüştür. Hastalık etmeni ile mücadelede öne çıkarılan kültürel önlemler, böcek vektörleri ile mücadele ya da hastalık etmeninin yara yerlerinden girebileceği savından hareket ederek, patojen ile yapılacak mücadelede etkin sonuç alınamayacağı görülmüştür. Hastalık etmeni ile temel mücadelede dayanıklı çeşit kullanımı ve mevcut bitkilerinin savunma mekanizmasının biyokimyasal yollar ile artırılması gerekliliği üzerinde durulmuştur.

Keywords

• Neoscytalidium dimidiatum
• domates
• patojenisite
• simptom indeks
• inokulasyon metodları